تحلیل و بررسی دیدگاه وهابیت در حجیت فهم و فعل سلف

به گزارش روابط عمومی دانشگاه، در جلسه دفاع از پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشجو انسیه سعادت‌فر با عنوان «تحلیل و بررسی دیدگاه وهابیت در حجیت فهم و فعل سلف»، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر حسین رجبی به عنوان استاد راهنما، دکتر محمد معینی‌فر به عنوان استاد مشاور و دکتر مرتضی شیرودی، دکتر محمدحسن محمدی مظفر و دکتر سید محمدمهدی حسین‌پور به عنوان استادان داور حضور داشتند.

در چکیده این پایان‌نامه آمده است:

محوری‌ترین بنیاد مورد ادعای شکل‌گیری وهابیت، توجه ویژه به موقعیت، مرجعیت علمی و عملی سلف سه قرن نخستین اسلام؛ یعنی صحابه، تابعین و تابعین تابعین است. آنان در کنار کتاب، سنت نبوی و اجماع، سلف را به‌عنوان یکی از منابع تشریع در مقابل منبع غنی سنت اهل‌بیت علیهم‌السلام قرار داده‌اند. آن‌ها معتقدند که در همه ابواب فقهی و اعتقادی باید به فهم و فعل آنان رجوع کرد، زیرا آنان به عصر رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله نزدیک بوده و حقایق را بهتر درک کرده‌اند؛ ازاین‌رو، فهم و فعل آنان بر فهم و فعل دیگران ترجیح دارد. وهابیت اصول و فروع دین را با توجه به فهم و فعل سلف تفسیر می‌کنند. آنان کتاب و سنتی را حجت می‌دانند که با فهم و فعل سلف همراه باشد. وهابیت در توجیه و تبیین این ادعا، تلاش کرده‌اند دیدگاه خود را به آیات، روایات و اجماع مستند نمایند. این دلایل همگی با اشکالات متعددی روبه‌رو است؛ چون برخی ادله آنان، هیچ‌گونه دلالتی بر حجیت فهم و فعل سلف ندارد. برخی از دلایل، ضعیف و برخی دیگر اخص از مدعاست. به‌علاوه فهم و فعلی می‌تواند میزان و حجت باشد که از عصمت برخوردار بوده و خطا و اشتباه در آن راه نداشته باشد. بنابراین اگر ملاک حق و باطل، رجوع به فهم و فعل سلف صالح در سه قرن اول است، چرا فهم اهل‌بیت علیهم‌السلام و سخنان آنان میزان حق و باطل نباشد؟ آنان از سلف صالح و برترین آن‌ها و بی‌نیازترین امت اسلامی در فهم مسائل دینی از دیگران بودند. به‌علاوه این‌که در قول و فعل‌شان از خطا و اشتباه مصون بودند. درحالی‌که سلف مورد ادعای وهابیت به گواه تاریخ و بزرگان وهابیت و اهل تسنن، از خطا و گناه مصون نبودند. در این رساله تلاش شده است با روش توصیفی تحلیلی ضمن بازخوانی دیدگاه‌های مطرح در مسئله و بیان ادله وهابی‌ها در حجیت و تقدم فهم و فعل سلف، با بررسی علمی، دلایل آن‌ها با محک نقد، راستی‌آزمایی شود و درنهایت، به این نتیجه می‌رسد که مبنای آن‌ها از اساس، سست و فاقد اعتبار علمی است و نمی‌تواند پایه و اساس مذهب واقع شود، چراکه خودشان هم در این مبنا اختلاف‌نظر دارند.