فلسفه عشق مجازی در عرفان اسلامی

معاونت آموزشی و پژوهشی دانشکده مذاهب اسلامی جلسه دفاعیه کارشناسی ارشد با عنوان «فلسفه عشق مجازی در عرفان اسلامی» را برگزار می‌کند.

به گزارش مرکز اطلاع‌رسانی و روابط عمومی دانشگاه، دانشجو زهرا کلهر وظیفه دفاع از این پایان‌نامه را با عهده دارد و حجت‌الاسلام دکتر رضا الهی‌منش، استاد راهنما؛‌ دکتر محمدرسول ملکی، استاد مشاور و دکتر محمدجواد شمس، استاد داور این پایان‌نامه هستند.

این جلسه دفاعیه روز پنجشنبه سی‌ام بهمن‌ماه 1393 ساعت 13 در محل دفتر دانشکده مذاهب اسلامی برگزار خواهد شد.

چکیده این پایان‌نامه به شرح زیر است:

عشق در ادبیات عرفانی همان محبت شدید است که به حقیقی و مجازی تقسیم می‌شود. عشق مجازی که متعلق آن انسان است از آن رو دارای اهمیت بررسی است که ممکن است در مراحل مختلف سلوک عرفانی و در راه رسیدن به وحدت حقانی بر سالک عارض شود. عشقی که در ظاهر مصداق کثرت است با ماهیت سلوک عرفانی که اقتضای وحدت دارد، در تضاد است. سالک با یک پارادوکس عینی مواجه می‌شود. ممکن است سطح معرفتی او چنان نباشد که یاریگر وی در حل این تضاد باشد؛ از این رو ممکن است از سیر باز بماند. بنا بر این عشق مجازی (انسانی) نیاز به تبیین معرفتی دارد. این پژوهش که با روی‌کردی توصیفی – تحلیلی و به روش کتابخانه‌ای و با بهره‌گیری از شیوه هرمونتیک مطرح در مباحث اصول فقه شیعی تدوین یافته است، در صدد پاسخ به چرایی و چگونگی عشق مجازی در مراحل مختلف سلوک عرفانی است. برای این منظور ابتدا با بررسی علل عدم ظهور عشق مجازی در آثار عرفانی سده‌های اولیه و واکاوی علل ظهور آن در قرون میانی (قرن چهار به بعد) به این نتیجه می‌رسد که در عرفان اسلامی تا پیش از ابن‌عربی نسبت به فلسفه عشق مجازی دو دیدگاه عمده وجود دارد؛ یک: دیدگاه کارکردگرایانه که عشق مجازی را مقدمه و پلی برای رسیدن به عشق الاهی می‌داند. دو: دیدگاهی که مبنای آن وحدت وجود است. بر اساس دیدگاه اخیر، به لحاظ وجودشناختی، عشق انسانی همان عشق ربانی است و هر دو حقیقت واحدی دارند. در آثار ابن‌عربی، دیدگاه اخیر غالب است، با این تفاوت که وحدت وجود، مبنای عشق‌شناسی او نیست بلکه نتیجه عشق‌شناسی او است.

کلید واژه‌ها: فلسفه عشق، عشق مجازی، عرفان اسلامی، ابن‌عربی.