کتابی برای موسس فلسفه دینی

کتاب «فیلون اسکندرانی، موسس فلسفه دینی» که به همت رضا گندمی، نصر آبادی درگروه علمی فلسفه ازسوی دانشگاه ادیان ومذاهب و موسسه انتشارات «سمت» منتشر شده درهمایش شانزدهم کتاب سال حوزه به عنوان اثر شایسته تقدیر معرفی شد.

به باور پدیدآورنده این اثر، نظریه «لوگوس» به منزله شاه‎بیت افکار فیلون است. از این رو، در کتاب پیش رو، کوشش شده‎ با محور قرار دادن نظریه‌ لوگوس، گامی کوتاه در توصیف و تبیین افکار او برداشته شود تا از این طریق، بستری شایسته برای مطالعات تطبیقی در سپهر تفکر ادیان ابراهیمی فراهم آید.

فیلون که پایه‎گذار فلسفه دینی در قلمرو ادیان ابراهیمی است، پیوندی عمیق با فرشته‎باوری دارد. او در شکل‎گیری فلسفه مسیحی و به تبع آن، فلسفه اسلامی و یهودی نقش زیادی داشته است.

فیلون اولین کسی بوده که بدون کاستن از ارزش و منزلت عقل، در کنار آن از منبع دیگری یاد کرده؛ وی با این کار، زمینه‌ساز مطالب و موضوعاتی جدید شد که از جمله آن، الهیات سلبی و تأویل کشفی و ذوقی است.

ایشان گزارش‌ها و حکایات کتاب مقدس را بر پایه سوانح نفس آدمی و هبوط و صعود آن، تفسیر کرده و آنها را رویدادهایی معنوی و فراتاریخی دانسته است.

پژوهش حاضر را می‌توان به روش تحلیلی و با در نظر گرفتن سه شأن برای لوگوس پی گرفت: شأن وجودی یا مابعدالطبیعی، شأن معرفتی، و شأن کارکردی یا ارزشی.

در شأن وجودی، نسبت لوگوس با خدا، جهان و انسان بررسی می‌شود؛ به عبارت دیگر، مجموعه مباحثی که می‎توان از آن با عنوان مباحث خداشناسی، کیهان‌شناسی و انسان‌شناسی نام برد.

 در شأن معرفتی، این پرسش مطرح است که چه چیزی ما را ملزم به فرض لوگوس می‌کند؟
در شأن کارکردی، به دنبال یافتن پاسخی برای این پرسش هستیم که با فرض لوگوس چه مشکلاتی از میان برداشته می‌شود؟

کتاب «فیلون اسکندرانی، موسس فلسفه دینی»  به همت رضا گندمی، نصر آبادی درگروه علمی فلسفه ازسوی دانشگاه ادیان ومذاهب و موسسه انتشارات «سمت» منتشر شده است.

منبع: ایبنا