نشست عملی دشواری‌ ترجمه اصطلاحات اسلامی به زبان چکی

به همت اداره کل امور بین الملل دانشگاه ادیان و مذاهب نشست «دشواری ترجمه اصطلاحات اسلامی به زبان چکی» با سخنرانی دکتر پلیکان پژوهشگر و عضو هیئت علمی دانشگاه وست بوهمیا(جمهوی چک) در سالن شهید بهشتی(ره) برگزار شد.

در این نشست دکتر پلیکان به اهمیت ترجمه صحیح واژگان و اصطلاحات اسلامی به زبان های خارجی پرداختند و ضمن بیان مصادیقی برای دشواری ترجمه اصطلاحات اسلامی گفتند: «در گذشته یکی از مشکلات ترجمه متون اسلامی به زبان چکی کمبود اصطلاحات و واژه‌ها برای انتقال معانی درست کلمات بود. در عصر حضار نیز وقتی به کتاب‌هایی که در کشورهای اسلامی چاپ می‌شود که قرار است درباره اسلام روشنگری نمایند نظر می‌کنیم،متوجه می‌شویم که بیشترشان ترجمه مناسبی و دقیقی ندارند».عضو هیئت علمی دانشگاه بوهمیا گفت: «آثار اسلامی که در ایران به زبان‌های دیگر ترجمه می‌شوند نسبت به آثار ترجمه­ای سایر کشورهای اسلامی از وضعیت بهتری برخوردارند. هر زمانی که به انتشارات انصاریان می‌رویم و کتاب‌هایی را خریداری می‌کنیم، ترجمه‌های خوبی دارند؛ اما وقتی مترجمین را بررسی می‌کنیم، درمی‌یابیم که بیشر آنها خارج از ایران زندگی می‌کنند و به همین دلیل از اصطلاحات و واژه‌هایی استفاده می‌کنند که آنجا رایج است. دقیقاً همین مشکل را در ترجمه آثار اسلامی به زبان چکی داریم. در سخنرانی‌های دانشگاهی ما نمی‌توانیم درباره معانی برخی از کلمات صحبت کنیم. ما این شانس را داریم تا در رسانه، رادیو و تلوزیون صحبت کنیم؛ اما زمان محدود است و ما نمی‌توانیم درباره برخی موضوعات زبانی صحبت کنیم».

وی در ادامه گفت: «در کنار  Islamologists(اسلام‌شناسان) یعنی کسانی که باید همه اصطلاحات اسلامی را بدانند، گروه‌های زیادی هستند که در این زمینه تخصص دارند و درباره اسلام می‌نویسند و صحبت می‌کنند مانند سیاستمداران و تاریخ‌نگاران. باید روشی پیدا کنیم تا بدانیم چگونه اسلام را در غرب معرفی و تبلیغ کنیم. این کار نیاز به یک زبان جامع و فراگیر دارد. در زمان حاضر وقتی کتاب‌ها و مقالاتی که منتشر شده را می‌خوانیم، در اصل رونوشتی هستند از کلمات خارجی موجود. در غالب موارد این کلمات آسان و راحت هستند؛ اما گمراه کنننده هم می‌توانند باشند.

در هر زبانی مشکلات زبانی وجود دارد. در زبان عربی و فارسی حرف‌های ز، ض، ظ یک جور صدا می‌دهند یا در عربی کلمات مذکر و مؤنث هستند، ولی در فارسی اینگونه نیست و یا حتی در زبان چکی کلمات از لحاظ جنسیت سه نوع هستند. همه این موارد نشانگر دشواری انتقال درست مفاهیم به زبان دیگر است که باید نسبت به آن دقیق و حساس بود».