جایگاه حج در تقویت هم‌گرایی در جوامع اسلامی بررسی می‌شود

به گزارش روابط عمومی دانشگاه، حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر محمد حسین مظفری رئیس مرکز صلح و گفت‌وگوی دانشگاه ادیان و مذاهب در مصاحبه با روابط عمومی دانشگاه بیان کرد: هم‌اندیشی بین المللی «بازشناسی جایگاه حج در تقویت هم‌گرایی در جوامع اسلامی، چالش‌ها و فرصت‌ها» در دانشگاه ادیان و مذاهب برگزار می‌شود.

دکتر مظفری با اشاره به اهمیت آیین حج امسال گفت: آیین حج امسال اولین سالی است که پس از شیوع همه گیری کرونا با حضور گستردة حجاج برگزار می‌شود. پیامدهای دامنه دار این همه‌گیری جهانگیر بار دیگر ضرورت بازشناسی ظرفیت‌های فراوان آیین حج در تقویت تعاون و همکاری دولت‌ها و جوامع اسلامی در زمینة اقدامات بشر دوستانه و امدادی در موضوع مقابله با همه‌گیری بر همگان آشکار کرده است. در شرایطی که شماری از کشورهای اسلامی امکانات مادی و تکنولوؤیک فراوانی برای کمک‌های امدادی بهداشتی در اختیار دارند، بسیاری از  دولت‌ها و جوامع اسلامی به علت تأثیرات اقتصادی همه‌گیری و کمبود امکانات بهداشتی و درمانی همچنان با چالش‌های مختلف مواجه هستند. برگزاری حج امسال فرصتی مناسب برای تبادل نظر و آگاهی از شرایط جوامع اسلامی و امکان تعاون و همکاری در زمینه امور بشردوستانه فراهم ساخته است.

وی افزود: از سوی دیگر، بسیاری از کشورهای اسلامی در سال‌های اخیر دورانی از عدم ثبات و ناامنی و اقدامات ستیزه جویانة گروه‌های تروریستی را تجربه کرده و خطرات ناشی از گسترش جریان‌های افراطی را لمس کرده‌اند. به نظر می‌رسد اینک زمان آن فرارسیده است که فراخوان این آیین الاهی که رکن آن کف نفس و خویشتنداری است، با برادران مسلمان خود پیمان اخوت و برادری را تجدید کند و پیش از آنکه با دیگر انسانها و همنوعان خویش پیمان برادری انسانی منعقد کند، پیمان اخوت را با برادران ایمانی خود تجدید کند.

رئیس مرکز صلح و گفت‌وگوی بیان کرد: شرکت کنندة در مراسم حج با پوشیده لباس احرام به حرم امن الاهی قدم نهاده است و پیمان اخوت و برادری اقتضا دارد که امنیت را به عنوان هدیه‌ای الاهی، ارزانی برادران ایمانی خود گرداند: «فَلْيَعْبُدُوا رَبَّ هذَا الْبَيْتِ، الَّذِي أَطْعَمَهُمْ مِنْ جُوعٍ وَ آمَنَهُمْ مِنْ خَوْفٍ، یعنی به شكرانه نعمت الفت و همدلی بايد پرورگار اين خانه را پرستش كنند. همان كه آنان را از گرسنگى و قحطى نجات داد و از امنیت غذایی برخوردارشان ساخت و از بیم دشمنان، آنان را در حمایت و امنیت خویش قرار داد. پس اینک که در ماه‌های اخیر شعله های جنگ و دشمنی با زحمات فراوان و فداکاری‌های بسیار در بسیاری از مناطق فروکش کرده است، مراسم حج فراخوانی عمومی برای دولت‌ها و جوامع اسلامی است تا به برکت این آیین الاهی، امنیت را در این منطقه پایدار کنند.

وی افزود: چنانکه می‌دانیم در احکام فقهی در تمامی مذاهب اسلامی مبرهن و مسلم دانسته شده است که در  شرکت کنندة در مراسم حج با پوشیده لباس احرام نه تنها جدال و خشونت گفتاری را بر خود حرام می‌کند، بلکه با طبیعت و حیوانات و گیاهان از در آشتی در می‌آید، پس چگونه ممکن است با برادر مسلمان خود از در ستیزه درآید: فَمَنْ فَرَضَ فِيهِنَّ الْحَجَّ فَلَا رَفَثَ وَلَا فُسُوقَ وَلَا جِدَالَ فِي الْحَجِّ، پس هر که در این ماه‌ها حج می‌گزارد باید هر امر ناروایی از قبیل دروغ و بدگویی را ترک کند و با دیگران مجادله نکند و خشونت گفتاری و گفتگوهایی که الفت و همدلی را کمرنگ میکند، به کناری نهد.

دکتر مظفری تصریح کرد: با این حال، هر چند ترک گفتار ناروا و مجادلات دشمنی افروز شرط لازم است، اما کافی نیست. تجدید پیمان اخوت و برادری ایمانی هنگامی کامل می‌شود که با اقدامات مثبت همراه شود: «وَمَا تَفْعَلُوا مِنْ خَيْرٍ يَعْلَمْهُ اللَّهُ، وَتَزَوَّدُوا فَإِنَّ خَيْرَ الزَّادِ التَّقْوَى» و شما هر کار نیکی که می‌کنید، خدا بر آن آگاه است. از این رو، هرچند توشة تقوا برای راه آخرت بهترین توشه است، اما تقوای پرهیز را بایست با اقدامات خیر دیگر که جنبة اثباتی دارد، کامل کرد.

وی ادامه داد: بنابراین، برگزاری هم‌اندیشی بین المللی «بازشناسی جایگاه حج در تقویت هم‌گرایی در جوامع اسلامی، چالش‌ها و فرصت‌ها» در این شرایط اهمیتی مضاعف دارد و تمامی دولت‌ها و جوامع اسلامی و برادران ایمانی را فرامی‌خواند تا با بازشناسی ظرفیت‌های انسانی و فرهنگی و اجتماعی و عرفانی حج، زمینه را برای انعقاد پیمان برادری ایمانی فراهم آورند.