نشست علمی «گردشگری دینی»

به گزارش مرکز اطلاع‌رسانی و روابط عمومی، ششمین نشست از دور دوم سلسله نشست‌های علمی پژوهشکده ادیان و مذاهب با عنوان «گردشگری دینی:‌ مطالعه موردی سیاحت، زیارت در مشهد» با سخنرانی دکتر الله‌کرم کرمی‌پور عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب، چهارشنبه بیستم اسفندماه 93 ساعت 12:45 در سالن کنفرانس امام موسی صدر  برگزار می‌شود.

چکیده نشست:

امروزه مواجهه، ملاقات و دیدار از فضاها و نمادهای دینی - معنوی و نیز تحلیل ِپیامدها و آثار آن در میان کنش گران، مورد توجه بسیاری از صاحب نظران  قرار گرفته است. در این میان، «کنش زیارت و سیاحت» در جامعه ایران، هر چند از واژه های رایج و پُربسامد در مناسبات اجتماعی است، اما کمتر مورد تجزیه و تحلیل خُرد و دقیق قرار گرفته است.

می توان پرسید که در جامعه امروز ما، سیاحت و زیارت به شکل موردی، در مشهد و حرم امام رضا (ع) چگونه بازنمون می شود و در بازه زمانی و در میان مناسبات نسلی (بالای 40 سال و زیر چهل سال) چگونه خود را در قالب کنش های زیارتی و سیاحتی نشان می دهد و اساسا چگونه «سبک های زندگی» و «شیوه های گفتمانی» و «رفتاری» و «معرفتی» می تواند در کنش زیارت و سیاحت متفاوت باشد؟ برای پاسخ به این سوال، در بخش نظری کار، با وام گیری از نظریه ماکس وبر در تفکیک «کنش عقلانی معطوف به ارزش» و «کنش عقلانی معطوف هدف»، ناظر به کنش زیارت و سیاحت پرداخته ایم.  در بخش عملی و نیز شیوه کار، با اتخاذ روش مشاهده مشارکتی و حضور در میدان و مصاحبه با کنش گران و نیز ثبت داده ها و بیان گویه ها و حس و حال کنش گران، می توان نتیجه گرفت که هر دو نسل از سبک زندگی و شیوه گفتمانی و رفتاری متفاوتی بر خوردار هستند. کنش های نسل اول معطوف به ارزش های غایی و دینی و کنش زیارتی و مناسکی و کنش های نسل دوم، ناظر به کنش عقلانی معطوف به هدف و محاسبه سود و زیان و آشنایی با مراکز تفریحی و در نتیجه «کنش سیاحتی» بر آمده از «سبک های زندگی» و پنداشت معنوی و غیر مناسکی و پر کردن اوقات فراغت و لذت از سفر و تفریح و گشت و گذار، آشنایی با مناطق جدید بوده اند. به طور کلی، می توان گفت نسل اول در پارادایم «معتقد بودن» و نسل دوم در پارادایم «خود بودن» قرار می گیرد.

شاید همین روند تدریجی در چارچوب مطالعه روندها و تغییرات کنش مناسبات نسلی، چیزی است که معنا و آثار سکولاریزاسیون را به عنوان واقعیتی اجتماعی در ایران امروز نشان می‌دهد و محققان را به مطالعه بیشتر و دقیق تر فرا می‌خواند.  

گفتنی است عناوین و زمان برگزاری دیگر نشست‌ها نیز به شرح زیر اعلام شده است:

نشست هفتم: تحولات مرجعیت اخلاقی جوانان در ایران / دکتر مهراب صادق‌نیا / چهارشنبه 26 فروردین‌ماه 94

نشست هشتم: تفسیر مدرن حجاب در اسلام و مسیحیت / دکتر فاطمه توفیقی / چهارشنبه 2 اردیبهشت‌ماه 94

نشست نهم: بررسی و نقد شبهات خمس / دکتر حسین رجبی / چهارشنبه 9 اردیبهشت‌ماه 94

نشست دهم: مفهوم الهام آسمانی (آکاشوانی) و جایگاه دریافت‌کنندگان آن (ریشی‌ها) در مکاتب آستیکه آیین هندو / دکتر محمد روحانی / چهارشنبه 16 اردیبهشت‌ماه 94

نشست یازدهم: بحران کاهش جمعیت و دیدگاه‌های فقهی درباره آن / دکتر رضا اسلامی / چهارشنبه 23 اردیبهشت‌ماه 94

نشست دوازدهم: الحاد جدید:‌ چیستی و دیدگاه‌ها / استاد علی شهبازی / چهارشنبه 30 اردیبهشت‌ماه 94

عناوین نشست‌های برگزار شده نیز به شرح زیر است:

بررسی نظرات ایران‌شناسان درباره دیانت زرتشتی / دکتر سید سعیدرضا منتظری

نقش آموزه‌های بنیادی انسان‌شناختی ـ کیهان‌شناختی ادیان بزرگ در تشریع کیفربدنی / دکتر حسین سلیمانی

امامت و عقلانیت / دکتر حمیدرضا شریعتمداری

سرشت انتحال و ابعاد اخلاقی آن / دکتر سید حسن اسلامی

تشیع سلوکی / دکتر علی آقانوری