مقایسه کرمه در آیین هندو و جینه

معاونت آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشکده ادیان، جلسه دفاع از پایان‌نامه کارشناسی ارشد، با عنوان «مقایسه کرمه در آیین هندو و جینه (با تأکید بر ادویته و دانته و شوتامبره)» را برگزار می‌کند.

به گزارش مرکز اطلاع‌رسانی و روابط عمومی دانشگاه، دانشجو فائزه بیدگلی وظیفه دفاع از این پایان‌نامه را بر عهده دارد.

دکتر سید محمد روحانی، استاد راهنما؛ دکتر محمدعلی علیمردی، استاد مشاور، و دکتر محمدصادق ابوطالبی استاد داور این پایان‌نامه هستند.

این جلسه روز چهارشنبه 20 اسفندماه 1393 ساعت 13 در کلاس 204 ساختمان شماره 1 برگزار می‌شود.

چکیده این پایان‌نامه به شرح زیر است:

کرمه در سنسکریت،  به معنی قانون عمل و عکس‌العمل، از مهم‌ترین آموزه‌های مشترک ادیان هندی محسوب می‌شود. مکاتب ادویته ودانته در آئین هندو و فرقه شوتمبره در آئین جینه، از مشهورترین مکاتب هندی هستند که آموزه کرمه در این دو مکتب، تفاوت‌ها و شباهت‌هایی دارد. هر دو آئین، اصل کرمه را به عنوان قانون عمل و عکس‌العمل از آموزه‌های اصلی خود قبول دارند و روح را ذات حقیقی بشر دانسته و متمایز از بدن به شمار می‌آورند و برای رهایی روح از چرخه زاد و مرگ راه‌هایی ارائه داده‌اند. آن‌ها روح را در ذات خود دارای آگاهی خالص و کرمه را مسبب از بین بردن کیفیات آن می‌دانند. با این تفاوت که ادویته ودانته، برهمن را حقیقت نهایی می‌داند؛ اما شوتمبره، ناخداباور است و صفات خالق، مطلق و یگانه را یقینی نمی‌داند. به همین علت ادویته، قاعده لطف الهی را باور دارد؛ هرچند گروه مقابل این قاعده را نمی‌پذیرند. مکتب ادویته، بر این باور است که روح فردی و کیهانی با برهمن یکی هستند و تنها یک روح، در همه چیز جاری است که بر اساس عملکرد آن موجود، است؛ اما شوتمبره، جهان را پر از ارواح فردی بی‌شمار و جدا از هم می‌داند. آن‌ها کرمه را امری ماورایی نمی‌دانند. از نگاه آن‌ها کرمه، یک امر مادی است که از نفوذ پودگله در روح به وجود می‌آید؛ در حالی که متفکران ادویته، کرمه را غیر مادی و ماورایی می‌دانند که قابل رؤیت نیست و اعمال خوب و بد را سبب به وجود آمدن کرمه خوب یا بد می‌دانند. شوتمبره، هر عملی را کرمه‌آور می‌پندارد. در نهایت نیز می‌توان نتیجه گرفت شوتمبره هیچ عملی را نابود کننده کرمه نمی‌شمارد و تنها راه نجات از سمساره را قطع هرگونه عمل (سموره) و پاک کردن تأثیر کرمه‌های پیشین با ریاضت (نیرجرا) می‌داند؛ در حالی که ادویته، شناخت روح کلی (آتمه جنانه) را تنها راه نجات می‌انگارد.

واژگان کلیدی: کرمه، ادویته، ودانته، شوتمبره، سمساره، جینه، جیوه، اجیوه، پودگله