برگزاری سومین اجلاس بین المللی رهبران ادیان جهانی و سنتی

سومين اجلاس بين‌المللي رهبران اديان جهاني و سنتي در دهم و يازدهم تيرماه 1388  (1و 2 ژوئيه 2009) در شهر آستانه، پايتخت كشور قزاقستان با حضور هيات‌هاي عالي‌رتبه‌اي از اديان جهان برگزار شد.

 اولين و دومين اجلاس در سال 2003 و 2006 در همين محل برگزار شده بود.  موضوع نشست "نقش رهبران ديني در ايجاد صلح مبتني بر مدارا، احترام متقابل و همكاري"‌ بود. همچنين سه نشست تخصصي با عنوان‌هاي "‌اخلاق جهاني، ارزشهاي اخلاقي و معنوي"‌، "‌گفتگو و همكاري"‌ و " اتحاد به ويژه در هنگام بحران" ‌برگزار شد.

از مهمترين شركت‌گنندگان اين اجلاس مي‌توان به شيخ محمد سعيد طنطاوي (امام الازهر)، ‌محمود حمدي زقروق ( وزير اوقاف و شوون اسلامي مصر)، عبدالله التركي‌‌ ( از عربستان)، كاردينال جين لوئيس توران (رئيس شوراي پاپي گفتگوي بين الاديان)، مفتي اعظم قزاقستان و روسيه، رئيس امور ديانت تركيه  و نمايندگان مختلفي از يهوديان و اديان شرق اشاره کرد.

 هيات ايراني شركت‌كننده عبارت بود از آقاي دكتر مصطفوي (رئيس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي و رئيس هيات ايراني شركت‌كننده)، حجت‌الاسلام و المسلمين جناب‌ آقاي نواب (رئيس دانشگاه اديان و مذاهب)‌، آقاي دكتر رسولي‌پور (رئيس مركز گفتگوي اديان)، آقاي بهروز حدادي (معاون پژوهشي دانشگاه اديان)‌ و خانم حسيني ( كارشناس مركز گفتگوي اديان).

 شروع اجلاس با سخنان آقاي نورسلطان نظربايف بود. آقاي دكتر مصطفوي از سخنرانان اجلاس عمومي بود كه متن مقاله خود را قرائت كردند.

 در نشست تخصصي " اتحاد به ويژه در هنگام بحران" حجت الاسلام و المسلمین جناب آقاي نواب مقاله‌اي تحت عنوان "همبستگي بين اديان "‌ به زبان عربي قرائت كردند. در اين مقاله بر اين نكته تاكيد شده بود كه هدف اديان هدف واحد و آن دعوت انسان ها به توحيد و اخلاق است. در جهان معاصر، بازگشت به ارزش هاي اديان توحيدي مي‌تواند به عنوان تنها راهگشاي مشكلات جهان باشد، مشروط به آنكه واقعا ملتزم به ارزش ها باشيم، نه آنكه از صلح وعدالت دم بزنيم و در عمل بدترين جنايات را نسبت به پيروان ساير اديان مرتكب شويم. امريكا و اروپا و رهبران ديني آنها عمدتا از شركت‌كنندگان در اين ديالوگها هستند در حالي كه مي‌دانيم خود آنان مهمترين پشتيبان جنگ‌افروزان بين‌المللي هستند.

در نشست تخصصي "‌اخلاق جهاني، ارزشهاي اخلاقي و معنوي" آقاي بهروز حدادي مقاله‌اي  به زبان انگليسي با عنوان "ارزشهاي اخلاقي و معنوي به مثابه راهي براي كاستن از تنش هاي ديني و عقيدتي" ايراد كرد. به عقیده وی در دوره معاصر، شاهد نوعي اقبال به دين وارزش هاي اخلاقي و معنوي در سراسر جهان هستيم. اين رويكرد و نگرش،  امري مبارك و قابل ستايش است اما از سوي ديگر، شاهد رونق فرقه گرايي و افراطي‌گري هستيم كه گسترده شدن ابعاد آن، به مرز نگران‌كننده‌اي رسيده و از نشانه‌هاي آن، بروز تنش هاي فرقه اي و كشتارهاي بيرحمانه با انگيره‌هاي ديني است. اين در حالي است كه در سنت بنيانگذاران اديان بزرگ، بيشترين تاكيد بر مسائل اخلاقي و كمترين تاكيد بر موضوعات اعتقادي بوده است (براي مثال، قولوا لا اله الا الله تفلحوا در مقايسه با اني بعثت لاتمم مكارم الاخلاق)‌، اما امروزه دينداري روندي معكوس دارد. پررنگ شدن نقش اخلاق و معنويت - كه از مشتركان اديان است- مي‌تواند از آتش مخاصمات ديني بكاهد و به همگان در فهم بهتر از يكديگركمك كند.

مشكل ديگر در ميان پيروان اديان، نوعي فقر اخلاق جهاني به طور عام، و اخلاق باور به طور خاص است. التزام جدي و عملي به اصول اخلاق باور مانند پرهيز از خودشيفيگي، پرهيز از پيش داوري، پرهيز از تعصب و جمود و خرافات و پرهيز از ناشكيبايي با ديگران مي‌تواند همگان را در نوعي همگرايي ديني و كشف حقيقت كمك كند.

در حاشيه اين اجلاس، ديدارهاي متعددي با هيات‌هاي مختلف ديني صورت گرفت كه شايد اهميت آن از برنامه اصلي كنفرانس بيشتر بود. در ديدار هیات ایرانی با آقاي سعيد الطنطاوي ايشان اظهار داشتند كه مردم مصر دوستدار و محب اهل بيت هستند اما از محباني كه به اصحاب نبي اهانت نمي‌كنند!

 حجت الاسلام و المسلمین نواب نيز به فتوای مقام معظم رهبری اشاره و تصریح کردند: مقام معظم رهبري در سفر به استان كردستان  حرمت اهانت به مقدسات اهل سنت و صحابه را مورد تاکید قرار دادند و همچنین اجازه پخش اذان به شيوه اهل سنت از راديو و تلويزيون محلي را دادند كه اين دو امر با استقبال خوب و رضايت و تشويق آنان مواجه شد.

ديدار با آقاي عبدالمحسن التركي، رئيس رابطه العالم الاسلامي عربستان نيز از ديگر ديدارهای هيات ايراني بود. در اين ديدار صميمي، ايشان اظهار داشتند: در جهان اسلام خواص با يكديگر چندان مشكل ندارند ولي متاسفانه ميدان‌دار بسياري از مسائل عوام هستند كه حرف‌شنوي چنداني از علما وبزرگان ندارند.

 در اين ديدار،‌ قرار شد كه كميته‌هايي تخصصي براي يافتن راهكارهاي عملي، همكاري متقابل ميان رابطه العالم الاسلامی عربستان با سازمان فرهنگ و ارتباطات تشكيل شود.

حضور نابهنگام و خارج از برنامه شيمون پرز رئيس جمهور صهيونيست‌ها در اجلاس عمومي و سخنراني وي، از ديگر حوادث اين اجلاس بود كه با واكنش منفي هيات ايراني و ترك اجلاس توام بود. با خروج هيات ايراني از سالن اجلاس، خبرنگاران مختلفي با سماجت پيگري دليل خروج هيات و بي‌احترامي! آنان به رئيس جلسه بودند. روزنامه جوريسلم پست اسرائيل بعدا ادعا  كرد كه با هيات ايراني مصاحبه كرده! و اين كه هيات ايراني از حضور پرز و سخنراني او در اين جلسه بي‌اطلاع بودند (رجوع شود به سایت روزنامه جوریسلم پست).

در پايان نشست تخصصي " اتحاد به ويژه در هنگام بحران"، حجت الاسلام و المسلين نواب در سخناني كوتاه به شدت از جنايات  اسرائيل در "غزه جريجه" عليه كودكان و مردم بيگناه انتقاد كرد و رسالت رهبران اديان را در جلوگيري ازاين جنايات يادآور شد حاضران در نشست، بخصوص از كشورهاي عربي از اقدام ايشان به گرمي سپاسگزاري كردند. اين در حالي بود كه هيچ یک از سخنرانان كشورهاي اسلامي نه تنها اشاره‌اي به مساله فلسطين و جنايات اسرائيلي ها نكردند، بلکه به هنگام سخنرانی رییس آن دولت غاصب حضور داشتند.