نخستین نشست کتاب خوان ویژه پیروان ادیان توحیدی

نخستین نشست کتاب‌خوان ویژه پیروان ادیان توحیدی، با حضور حمامی لاله‌زار از عالمان کلیمی، اسفندیار اختیاری، نماینده زرتشتیان و بت کُلیا نماینده آشوریان در مجلس شورای اسلامی، حجت‌الاسلام و المسلمین نواب، رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب،استاد محمود حکیمی نویسنده و پژوهشگر، آلبرت کوچویی پژوهشگر آشوری، سیدعباس صالحی، معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، علیرضا مختارپور، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، علی فریدونی مدیرکل اداره مجامع، تشکل‌ها و فعالیت‌های فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، به همراه جمعی از عالمان و فعالان فرهنگی ادیان توحیدی دوشنبه دهم اسفند ماه در هتل انقلاب تهران برگزار شد.

حجت‌الاسلام و المسلمین نواب: تلاش برای معرفی عالمانه ادیان
حجت‌الاسلام و المسلمین نواب، رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب، در این نشست طی سخنانی گفت: یکی از با ارزش‌ترین گنجینه‌های بشری، کتاب‌هایی است که رهبران و پیروان و اندیشمندان ادیان، به صورت بی‌غرضانه درباره سایر ادیان نوشته‌اند. این کتاب‌ها همیشه مورد استناد بزرگان ادیان مختلف بوده اند. نمونه بارز آن، کتاب ماندگار جرج جرداق مسیحی درباره حضرت علی(ع) بود که اگر امروز هم کسی بخواهد درباره امام اول شیعیان سخنرانی کند، حتما به این کتاب اشاره خواهد داشت.

نواب، با اشاره به استقبال رهبران برخی ادیان از کتاب‌های منتشر شده از سوی دانشگاه ادیان و مذاهب افزود: ما امروز در دانشگاه ادیان و مذاهب 300 عنوان کتاب از زبان مسلمانان درباره سایر ادیان نوشته‌ایم که این آثار به صورت بی‌غرضانه، آکادمیک و بدون کوچکترین خرده‌گیری به آن ادیان نوشته شده‌اند.

رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب گفت: سال گذشته، کتاب «تعالیم اساسی کلیسای کاتولیک» را که ترجمه کردیم در واتیکان برای آن نشست رونمایی برگزار کردند. در حال حاضر، دانشگاه ادیان، با هدف معرفی عالمانه درباره همه ادیان و مذاهب چه ادیان ابراهیمی و چه ادیان غیر ابراهیمی، کتاب‌های مختلفی نوشته است. از رهبران سایر ادیان می‌خواهیم که همچنان که ما سایر ادیان را معرفی می‌کنیم، آنها هم در معرفی عالمانه اسلام تلاش کنند.

استاد محمود حکیمی: هرکدام از شاعران و بزرگان ما یک مدرسه هستند
محمود حکیمی، نویسنده و پژوهشگر نیز در این نشست طی سخنانی گفت: بیشتر آثار من در زمینه دینی است و افتخار می‌کنم که 44 سال است که در مجله درس‌هایی از مکتب اسلام، هم مقاله و هم داستان می‌نویسم. بسیاری از آن مطالب، تبدیل به کتاب و به زبان‌های انگلیسی، عربی و ایتالیایی ترجمه شده است.

وی افزود: معتقدم که در دنیا از نظر قوم و مذهب بر بسیاری از ملت‌ها برتری داریم و هیچ ملتی از نظر فرهنگ و ادبیات به پای ایرانیان نمی‌رسند. آنچه می‌گویم حاصل سال‌ها پژوهش در حوزه فرهنگ ایران بوده و از روی تعصب نیست. کدام ملت را می‌شناسید که بزرگ‌مردانی در زمینه ادبیات مانند سعدی، مولوی، فردوسی، ثنایی، ناصرخسرو و دیگران داشته باشند؟ این فرهنگ و ادبیات پیوسته انسان‌هایی تربیت می‌کند که پیرو مکتب محبت هستند.

این نویسنده و پژوهشگر، درباره کتاب پیشنهادی خود نیز عنوان کرد: از آنجا که معتقدم که شاعران و بزرگان ما هر کدام یک مدرسه باز کرده‌اند، مجموعه کتابی 10 جلدی در حوزه ادبیات با پیش عنوان «در مدرسه» منتشر کرده‌ام؛ مانند در مدرسه مولانا، در مدرسه حکیم توس، در مدرسه سعدی و در مدرسه جلال‌الدین همایی، که قصد دارم مطالعه آن را به شما پیشنهاد دهم.

حکیمی درباره علت علاقه خود به جلال‌الدین همایی گفت: سراسر آثار این مرد بزرگ، به مهرورزی توجه دارد و خود همایی هم دراین‌باره می‌گوید که «من مهرورزی را از اهل بیت آموخته‌ام.» در این کتاب همچنین فصلی، به یادداشت‌های  18 نفر از دانشمندان جهان درباره جلال‌الدین همایی اختصاص یافته است.

آلبرت کوچویی: حماسه گیل‌گمش و زندگی آشوریان در طول تاریخ
آلبرت کوچویی از پژوهشگران آشوری کشور نیز به معرفی کتاب «حماسه آشوری قاطینای پهلوان» پرداخت و گفت: کتاب حماسه آشوری نوشته ویلیام دانیل است که با ترجمه‌ای از بنده وارد بازار نشر شده است. این اثر به لحاظ زبان و نگاه شاعر به یک حماسه و رخداد پهلوانی، اثری مشابه شاهنامه فردوسی است. «قاطینا» در این اثر، پهلوانی نجیب‌زاده و همپای رستم در شاهنامه فردوسی بوده است.

این پژوهشگر با اشاره به 11 سال کار بر روی ترجمه این اثر عنوان کرد: زمانی که کار ترجمه این اثر ماندگار از ویلیام دانیل را در دست گرفتم، به آن پیچیدگی‌های زبانی که در شاهنامه فردوسی وجود دارد، در این اثر نیز برخوردم. برگرداندن زبان ویلیام دانیل به زبان دیگر ناممکن است، همان‌طور که برگرداندن زبان فردوسی به زبان بیگانه ناممکن است.

وی در ادامه به معرفی حماسه دیگری از آشوریان پرداخت و گفت: اثری دیگری که همیشه در ذهن و زندگی من ماندگار است، حماسه گیل‌گمش است. این اثر نخستین حماسه بشری است که حتی پیش از ایلیاد و ادیسه در خاورمیانه زاده شده و روایت زندگی آشوری‌ها در تمام دوران تاریخ است. از این حماسه، 12 لوح به جا مانده که روایت سفر گیل گمش برای یافتن آرزوی دیرین بشری یعنی، «زندگی جاویدان» است.

کوچویی با اشاره به مهاجرت‌ها و کوچ‌های قوم آشوری ادامه داد: در طول تاریخ، آشوریان همچون گیل گمش سفرهای جان‌فرسایی را داشتند. وقتی مغولان و تیموریان به سرزمین ما ایران حمله‌ور شدند، آشوریان برای یافتن زندگی بهتر کوچ کردند. فرارهای بزرگ صد سال پیش، جنگ جهانی اول و دوم و حمله عثمانی‌ها، همه و همه سبب شد که آشوری‌ها همچون گیل‌گمش در پی سرزمین اجدادی خودشان راهی سفر شوند که با تأسف آن را نیافتند و امروز هم از چنگ داعشیان فرار می‌کنند.

خاچیک خاچر: 

خاچیک خاچر، نویسنده، شاعر و مترجم ارمنی به معرفی کتابی با عنوان «پرواز دُرنا» پرداخت و گفت: من 18 عنوان کتاب به زبان‌های فارسی، ارمنی و آلمانی دارم که امروز قصد دارم آخرین کتاب که این مجموعه را معرفی کنم؛ «پرواز دُرنا» ترجمه‌ای از مجموعه‌ای از اشعار 65 شاعر ارمنی است که از سوی انتشارات ثالث منتشر شده است.

من از صدا و سیما خواهش می‌کنم که فرصت بیشتری به ما بدهند و از شاعران ارمنی برای معرفی خود و آثارشان حمایت کنند. ما هرگز ندیدیم که یک شاعر ارمنی به تلویزیون دعوت شود. از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم درخواست می‌کنم که این گونه کتاب‌ها را خریداری در مدارس ارمنی توزیع کنند.

اردشیر خورشیدیان: شناخت راست، دروغ، نیک و بد در کتاب «بن‌پایه‌های شناخت»
اردشیر خورشیدیان، رئیس انجمن موبدان زرتشتی ایران نیز در این نشست کتاب «بن‌پایه‌های شناخت» را برای حاضران معرفی کرد و گفت: متأسفانه امروز شاهدیم که بسیاری از جوانان ما در اثر غربزدگی و تهاجم فرهنگی، از آن فرهنگ اصیل ایرانی، که همه ما پیروان ادیان و مذاهب و مکاتب در آن ریشه داریم، دور می‌شوند. همین موضوع مهم‌ترین انگیزه من برای نوشتن کتاب «بن‌پایه‌های شناخت» شد.

وی افزود: در واقع، من ابتدا این کتاب را برای خودم نوشتم، چون می‌دیدم که من هم مانند همه مردم جهان با چهار واژه  «راست»، «دروغ»، «نیک» و «بد» و تشخیص آنها از هم مشکل داشتم اما برای اینکه بتوانیم این موضوع را تشخیص دهیم، ابتدا باید خودمان و بعد طبیعت را بشناسیم و چون این شناخت در ما وجود ندارد، بنابراین به بزرگترین خرافات جهان، یعنی «تعصب» گرفتار هستیم؛ در حالی که برای تشخیص آن، راه حل‌هایی ارائه شده است.

رئیس انجمن موبدان زرتشتی ایران، بزرگ‌ترین مشکل بشر امروز را نداشتن وجدانیات و اخلاقیات عنوان کرد و گفت: امروز دنیای بشریت در بخش «خرد» بسیار پیشرفت کرده، اما در بحث وجدانیات که ما را به خودشناسی، طبیعت‌شناسی و در نهایت خداشناسی نزدیک می‌کند، به توفیقات خوبی دست نیافتیم.

خورشیدیان در ادامه به کتاب «بن‌پایه‌های شناخت» اشاره کرد و گفت: من توانستم با دقت بالا و با کمک برخی همکاران، این تفکرات را به‌صورت کتاب و تصاویری گویا ارائه کنم. همیشه یادمان باشد تا به شناخت نرسیده‌ایم و راست و دروغ را جدا نکرده‌ایم، در هیچ حوزه‌ای دست به ارزش‌گذاری و انتخاب نزنیم.

لئا دانیالی: زندگینامه تنها زن نبی در «فرهنگنامه زنان ایران و جهان»
در این نشست لئا دانیالی، نویسنده، پژوهشگر و ویراستار کلیمی، به معرفی کتاب «فرهنگنامه زنان ایران و جهان» پرداخت و گفت: چهار سال اخیر را در تألیف، ویراستاری، ساماندهی مدخل‌نامه و کارهای دیگر یک دانشنامه دو جلدی سهیم بودم که در نهایت با همکاری بسیاری از دوستان و زیر نظر خانم مهناز مقدسی به سرانجام رسید.

وی با اشاره به گردآوری حدود 2000 مدخل از زندگینامه زنان تأثیرگذار و مطرح ایران و جهان در این کتاب گفت: در مدخل‌نامه از همه زمان‌ها، یعنی از اسطوره گرفته تا شخصیت‌های معاصر و از همه ادیان و در تمام موضوعات علمی، ورزشی، تاریخی، اجتماعی و غیره یاد شده و سعی شده که شخصی از قلم نیفتد. این کتاب از جمله کتب مرجع به حساب می‌آید که وقتی به سراغ هر یک از مقاله های ارائه شده در این کتاب می‌روید، شما را به منابع معتبر دیگری ارجاع می‌دهد.

دانیالی درباره ویژگی‌های این کتاب گفت: در پایان جلد دوم این کتاب، چندین نمودار و نمایه پیش‌بینی شده که اطلاعات افزوده‌ای را در اختیار خواننده می‌گذارد تا بخش‌ها و مطالب مورد نظر خود را زودتر پیدا کند. مقالات ارائه شده همه مستند و از منابع دایره‌المعارفی و دست اول هستند.

این نویسنده و پژوهشگر ادامه داد: بیش از 2000 مدخل این کتاب با همراهی بیش از 100 مولف تألیف شده و گرچه مقالات ارائه شده، دارای نثری علمی، بی‌پیرایه و روان هستند، اما به دلیل جذابیت زندگی این زنان، گویا درحال خواندن یک داستان کوتاه از یک زندگی پر‌ثمر و پر‌حاصل هستیم.

وی با اشاره به بخش ادیان این کتاب عنوان کرد: در بخش ادیان، کمتر به زنی برخوردم که خود نبی باشد و به او وحی شود. چراکه اکثر زنان موجود در بخش ادیان، وابستگی‌هایی به پیامبران داشتند، اما «دبورا» تنها زن قاضی و نبی بنی‌اسرائیل به نقل از عهد عتیق است که برای من خیلی جالب بود. وی در ادامه به قرائت بخش‌هایی از زندگینامه «دبورا» پرداخت.

واراند کوروکچیان: استعداد زبان ارمنی در ترجمه اشعار فارسی
واراند کوروکچیان، نویسنده و شاعر ارمنی نیز به معرفی کتاب «رباعیات؛ در هزارتوها» پرداخت و گفت: اکثر کتاب‌های من به زبان ارمنی هستند و البته چند کتابی هم به زبان فارسی دارم. اما به دلیل نزدیک شدن به روزهای دومین سالگرد درگذشت شاعر نابینای ارمنی، خانم زاخکانوش، تصمیم گرفتم مجموعه‌ای از اشعار او را با عنوان «رباعیات؛ در هزارتوها» که بنده آن را به فارسی ترجمه کردم، برای حاضران معرفی کنم.

وی درباره این کتاب توضیح داد: نام اصلی این کتاب عنوانی بود که ترجمه تحت‌اللفظی آن چیزی مثل «در پیچ و خم‌ کوچه‌های زندگی» می‌شد که در ترجمه فارسی به نام فعلی تغییر کرد. این کتاب شامل رباعیات خان زاخکانوش است که در سه بخش عاشقانه‌ها، عارفانه‌ها و مادرانه‌ها تدوین شده است.

این شاعر و نویسنده با اشاره به دشواری‌های برگردان زبان ارمنی به فارسی گفت: زبان ارامنه، استعدادی دارد که می‌تواند در ترجمه از زبان‌های دیگر با به‌کارگیری کلمات مرکب به ترکیبات خوبی دست یابد، اما متأسفانه این موضوع در زبان فارسی وجود ندارد. بنابراین من با سختی بسیار سعی کردم تا توانایی خودم را در ترجمه شعر با قافیه‌های فارسی محکی جدی بزنم که نتیجه کار رضایت‌بخش بود.

علیرضا مختارپور: 

علیرضا مختارپور، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور نیز به عنوان میزبان این نشست در سخنانی کوتاه از برگزاری این نشست ابراز خرسندی کرد و در ادامه به خوانش قطعه شعری از فریدون مشیری پرداخت و گفت: «جام دریا از شراب بوسه خورشید لبریز است؛ جنگل شب تا سحر تن شسته در باران؛ خیال انگیز!؛ ما ، به قدر جام چشمان خود، از افسون این خمخانه سرمستیم؛ در من این احساس؛ مهر می ورزیم؛ پس هستیم!»