علم غیب از نگاه عقل و وحی

به گزارش مرکز اطلاع‌رسانی و روابط عمومی دانشگاه، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر محمدحسن نادم عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب در اثر جدید خود با نام «علم غیب از نگاه عقل و وحی» با واکاوی آیات و روایت و دیدگاه‌های متکلمان و فیلسوفان اسلامی کوشیده است پاسخی متقن به این پرسش دهد که آیا به جز خداوند متعال و پیامبر اکرم(ص) دیگر مردمان نیز می‌توانند از سرچشمه وحی بهره‌مند شوند یا خیر.

کتاب حاضر در یک پیش‌گفتار و شش بخش فراهم آمده است. بخش اول شامل سه فصل «مبانی معرفت‌شناختی علم غیب»، «شناخت غیب» و «علم غیب» است. نویسنده در این بخش مباحثی هم‌چون پیشینه بحث معرفت‌شناسی، اقسام علم و اقسام غیب را مورد توجه قرار داده و در ادامه به مبحث استعمال غیب در قرآن کریم و روایات پرداخته است.

بخش دوم اثر به موضوع «علم غیب در قرآن و روایات» اختصاص یافته است. نویسنده طی یک مقدمه و سه فصل با عناوین «علم غیب در قرآن کریم»، «علم غیب در روایات» و «منابع علم غیب از نگاه قرآن و روایات» کوشیده است آیات و روایات مثبت و نافی علم غیب را بررسی کند. وی در پایان این بخش به این نتیجه رسیده است که همه اطلاعات غیبی منشأ ربانی و رحمانی نخواهد داشت و گاهی منشأ بعضی از اطلاعات و گزارش‌های غیبی، غیررحمانی خواهد بود.

نویسنده در بخش سوم به مباحث «علم غیب از نگاه فلاسفه»، «علم غیب از نگاه فلسفه اشراقی» و «علم غیب از نگاه فلسفه صدرایی» پرداخته است. وی نتیجه مباحث مطرح شده در این بخش را این‌گونه عنوان کرده است که علاوه بر همگانی بودن اطلاع از غیب، افرادی هم‌چون اولیای الهی از این موهبت بیش از دیگران،‌ و پیامبران بیش از همه برخوردار هستند، تا جایی که نمی‌توان محدودیتی برای اطلاع آن‌ها از غیب قائل شد.

بخش چهارم، «علم غیب در کلام اسلامی» نام دارد و در سه فصل فراهم آمده است. «علم غیب از نگاه شیخ مفید»، «علم غیب از نگاه ق اضی عبدالجبار متعزلی» و «علم غیل از نگاه غزالی اشعری» عناوین فصول این بخش است. نویسنده در این بخش به تحلیل و بررسی اندیشه‌های سه فقیه شیعی، معتزلی و اشعری پرداخته و دیدگاه‌های آنان درباره غیب را بیان کرده است.

بخش پنجم اثر با عنوان «علم غیب پیامبر و امام از نگاه عقل»، در سه فصل «قلمرو علم غیب پیامبر و امام از منظر فیلسوفان اسلامی»،‌«قلمرو علم غیب پیامبر و امام از منظر متکلمان» و «منابع علم غیب پیامبر و امام» ترتیب یافته است. ششمین فصل نیز با عنوان «نقد و بررسی شبهات پیرامون علم غیب» پایان‌بخش این اثر است.

کتاب «علم غیب از نگاه عقل و وحی» در تیراژ یکهزار نسخه،‌به قیمت 18 هزار تومان از سوی انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب در تابستان 1395 منتشر شده است.