مسیحیت در دوره ایران باستان

به گزارش مرکز اطلاع‌رسانی و روابط عمومی دانشگاه ادیان و مذاهب اطلاعات مربوط به این جلسه به شرح زیر است:

عنوان: مسیحیت در دوره ایران باستان

دانشجو: آقای داود معصومیان

استاد راهنما: دکتر الیاس عارف زاده

استاد مشاور: دکتر سید سعید رضا منتظری

استاد داور: دکتر حسین سلیمانی

زمان: پنج‌شنبه 25/09/95 ساعت:‌ 11

مکان: سالن اجلاس شهید بهشتی

چکیده:

مسیحیت در گستره ایران باستان موضوع مورد پژوهش این نوشتار، در دو دوره زمانی مورد بررسی قرار گرفته است: دوره حکومت اشکانیان و دوره حکومت ساسانیان. دوره اول مصادف با ظهور دیانت مسیحی است. در این دوره مسیحیت توسط برخی از حواریون (به قول مسیحیان ارمنی) به منطقه شمال غربی ایران وارد می‌شود. مسیحیتی که در این دوران وارد ایران می‌شود مسیحیتی است که با سنت مسیحی آن دوران همسان بود. رسولان و آباء کلیسا در منطقه ارمنستان، که در آن زمان جزء سرزمین ایران بود، وارد شدند و مسیحیت را تبلیغ نمودند و مردم آن منطقه سخنان آنان را پذیرفته غسل تعمید یافتند. ازاین‌رو، مسیحیت ایرانی در دوران اشکانی از نظر آموزه‌ای و تعالیمی خود را در راستا و هماهنگ با کلیسای رم می‌دید و پادشاهان اشکانی به طور عام دل‌مشغول دیانت‌ها نبودند و به طور خاص دل‌مشغول ابابت مسیحی نبودند. بنابراین اسقفان آزادانه اجازه انجام مناسک و عشای ربانی را از کلیسای رم دریافت می‌کردند. در دوران ساسانی مسیحیت و مسیحیان و کلیساهای آنان در ایران یکی از دل‌مشغولی‌های پادشاهان ساسانی در منطقه شمال غربی ایران بود. حوادثی الهیاتی در امپراتوری روم رخ داده بود که برای پادشاهان ساسانی بسیار مهم بود: 1- رسمی شدن دیانت مسیحی در امپراتوری روم؛ 2- ایجاد شوراهای کلیسایی و تنظیم و تأیید آموزه‌های مسیحی به عنوان آموزه‌های راست کیشی؛ 3- مرتد اعلام شدن نسطوریوس و مؤمنان به کلیسای او و مهاجرت ایشان به ایران و تأسیس کلیسای نسطوری در ایران.

حوادث سه‌گانه فوق، باعث شد که مسیحیت در دوران ساسانی با رویکردی کاملاً متفاوت از دوران اشکانی در ایران شکل بگیرد. زیرا: 1- کلیسا و مسیحیت ایرانی در این دوران با حمایت پادشاهان ساسانی تأسیس گردید؛ 2- کلیسای نسطوری به عنوان کلیسای ایرانی شروع به کارکرد و با حمایت حکومت مخالفان خود را سرکوب کرد. 3- کلیسای نسطوری به عنوان یک کلیسای مرتد و رانده‌شده توسط مسیحیت راست کیش شناخته می‌شد. بنابراین، می‌توان گفت که در این دو دوران دو نوع مسیحیت وارد ایران شد.

کلمات کلیدی: مسیحیت، نسطوریان، اشکانیان، ساسانیان، کلیسای شرق، مسیحیت ارتدکس