موضوع شناسی و احکام حق‌الله و حق‌الناس از دیدگاه مذاهب پنج‌گانه

به گزارش روابط عمومی دانشگاه ادیان و مذاهب، در جلسه دفاعیه‌ای که شنبه 14 اسفند در سالن کنفرانس شهید بهشتی با حضور حجت الاسلام محمدمهدی منصوریان به عنوان استاد راهنما، حجت الاسلام دکتر عبدالصمد علی آبادی، استاد مشاور و حجت الاسلام احمدی بروجردی در جایگاه استاد داور برگزار شد، دانشجو وحیده بهزادی نیا از پایان‌نامه‌اش دفاع کرد.

در چکیده این پایان‌نامه آمده است:

موضوعی که در این رساله به آن پرداخته می‌شود، موضوع شناسی و احکام فقهی حق‌الله و حق‌الناس از دیدگاه مذاهب پنجگانه است.

ازآنجاکه طبقه‌بندی حقوق به حق‌الله و حق‌الناس و بررسی احکام فقهی آن از دیدگاه مذاهب پنج‌گانه در عمل دارای نتایج و پیامدهای بسیار مهمی است لذا انجام این پژوهش برای ارائه معیار و ضابطه در تشخیص حق‌الله و حق‌الناس، بررسی مصادیق حق‌الله و حق‌الناس محض و حقوق مشترک که دارای هر دو جنبه حق الهی و حق‌الناسی باشند و احکام فقهی مترتب بر حق‌الله و حق‌الناس، کاملاً ضروری است.

حق انواع مختلفی دارد، ازجمله: حق‌الله و حق‌الناس که دو اصطلاح مشهور در فقه و حقوق هستند. حق‌الله به معنای حقوق خداوند بر بندگان و حق‌الناس به معنای حقوق مردم بر یکدیگر است که شامل حفظ جان و مال و آبروی افراد است.

در منابع دینی در برابر حق‌الله اصطلاح حق‌الناس قرار دارد که به معنای حقوق مردم است اعم از حقوق انسان که امروزه از آن به حقوق بشر یاد می‌شود یا حقوق عمومی مردم در جامعه و در برابر حکومت که از آن به حقوق شهروندی تعبیر می‌شود یا حقوقی که در برابر دیگران دارد و امروزه حقوق خصوصی نامیده می‌شود.

آنچه مربوط به جان، مال، حیثیت و آبروی مردم و حقوق اجتماعی و سیاسی باشد در قلمرو حق‌الناس است. تمام تکالیف لازم دینی جنبه حق‌اللهی و برخی جنبه حق‌الناسی دارند.

این پایان‌نامه با عنوان موضوع شناسی و احکام فقهی حق‌الله و حق‌الناس از دیدگاه مذاهب پنج‌گانه، علاوه بر موضوع شناسی و شناخت دقیق مصادیق حق‌الله و حق‌الناس به بیان احکام فقهی این دو مسئله از منظر مذاهب خمسه نیز می‌پردازد.

کلمات کلیدی: موضوع شناسی، احکام، فقه، حق‌الله، حق‌الناس، مذاهب خمسه