فاجعه میانمار و ضرورت گفتگوی پیروان ادیان

پیروان آیینی که بر اساس "اهیمسا" یا قانون بی‌آزاری حیوانات از آسیب رساندن به کم‌ترین جنبنده منع شده‌اند، این روزها به شکلی دل‌خراش آدم می‌کشند و آوار و آواره می‌سازند. وضعیت به‌گونه‌ای است که هرکس و هر ابزاری که بتواند از میزان این خشونت‌ها بکاهد باید به‌کار بیفتد و اقدامی بکند.

جای تأسف دارد اگر برخی، بی‌توجه به پی‌آمد رفتارشان، کوشش کنند از این ماجرا نزاع دینی درست کرده و ماجرا را به درگیری بودیسم و اسلام و یا بودایی و مسلمان تبدیل کنند؛ اتفاقی که اگر رخ بدهد جنایات و خشونت‌های هولناک‌تری در پی آن خواهد آمد و مدیریت و کنترل آن سخت‌تر و زمان‌برتر خواهد بود.

جنایت اشراری را که از دین خود هیچ بهره‌ای ندارند نباید به‌پای دین آنان نوشت؛ همان‌گونه که ما مسلمانان هرگز دوست نداریم خشونت‌ها و جنایات داعش که ازقضا ادعای مسلمانی و حکومت اسلامی دارند، به‌پای اسلام نوشته شود. جنایات میانمار به خوی وحشی‌گرایانه و شرارت‌آمیز این جانیان بازمی‌گردد. این درست است که عصبیت‌های مذهبی ممکن است دستمایه‌ای برای تشدید این خشونت‌ها باشد و آن‌ها را غلیظ‌تر کند ولی واقعیت آن است که ماهیت اولیه و ذاتی این شرارت‌ها سیاسی و قومی است.

این فجایع نشان می‌دهد که پروژهٔ گفتگوی پیروان ادیان و تلاش برای امکان به‌کارگیری دین به‌مثابه نیرویی بازدارنده و آشتی‌آفرین یک ضرورت تاریخی است و نه بازی زبانی. رخدادهایی ازاین‌دست نشان می‌دهد تلاش پیش‌گامان عرصهٔ آشنایی و دوستی دین‌داران را باید ستود و از آن حمایت و الگو گرفت، چنانکه دانشگاه ادیان و مذاهب، توانسته است در مدتی کوتاه نقشی تاریخی در آشنایی ادیان با یکدیگر و ارائهٔ تصویری از رحمانیت اسلام و انقلاب اسلامی و کشور در سطح جهان ارائه دهد و از این رو، سالانه پذیرای میهمان‌های زیادی از سراسر دنیا بوده است؛ میهمان‌هایی که وقتی به کشور خود بازمی‌گردند به نادرستی باورهای پیشین خود دربارهٔ تشیع، اسلام و ایران اعتراف می‌کنند؛ اعترافی که زمینهٔ خشونت‌های مذهبی را می‌خشکاند و پیروان ادیان مختلف را به دوستی با ایران و اسلام شیعی تشویق می‌کند.

این دانشگاه که امروزه در شمار شناخته‌شده‌ترین دانشگاه‌ها و مجموعه‌های علمی وابسته به حوزهٔ علمیه در سطح جهان است، میزبانی و گفتگو با پیروان ادیان دیگر را هرگز به معنای تأیید باورهای نادرست آنان و یا چشم‌پوشی از نقش تعصبات کور مذهبی در تشدید خشونت‌هایی ازاین‌دست نمی‌داند، بلکه معتقد است برای کاهش رنج بشر چاره‌ای جز این نیست که با ادیان دیگر گفتگو کرد و کوشید تا دین از ابزاری در دست خشونت‌ورزان خارج‌شده و به یک محرّک جدی برای دوستی و صلح بدل شود؛ راهی که شماری از نهادهای رسمی کشور و منطق متین حاکمیت بر آن مشی می‌کنند.