بررسی و تحلیل ـ انتقادی ابعاد سلاح‌های کشتار جمعی از دیدگاه اسلام با تأکید بر مبانی اخلاق اسلامی

به گزارش روابط عمومی دانشگاه ادیان و مذاهب، در جلسه دفاعیه‌ای که سه شنبه 21 شهریور در سالن کنفرانس.. دانشگاه ادیان و مذاهب با حضور دکتر حسن عبدی به عنوان استاد راهنما، دکتر محمدمهدی علیمردی، استاد مشاور و آقایان دکتر اسحاق طاهری، دکتر حمیدرضا شریعتمداری و دکتر باقر طالبی دارابی در جایگاه اساتید داور برگزار شد دانشجو محمدجواد هاشمی از پایان نامه‌اش دفاع کرد.

در چکیده این پایان نامه آمده است:

سلاح‌های کشتار جمعی یکی از مسائل جهان معاصر است که عموم دولت‌ها از کاربست آنها منع می‌کنند. کشور جمهوری اسلامی ایران که بر اساس تعالیم دینی شکل گرفته سالهاست که متهم به ساخت و تولید سلاح‌های کشتار جمعی گردیده است. عنصر دین یکی از مقومات اساسی شکل گیری این نظام (جمهوری اسلامی) می‌باشد و هرگونه تصمیم گیری در جهت تولید و کاربست ویا عدم آن فرع نظر دین مبین اسلامی می‌باشد. از اینرو این رساله در صدد پاسخگویی به این پرسش اساسی می‌باشدکه: «بر اساس رویکرد تحلیلی – انتقادی، مقتضای نگرش اسلامی به ویژه مبانی اخلاق اسلامی درباره ابعاد سلاح‌های کشتار جمعی چیست؟»

با بررسی‌های انجام شده مشخص شد که تلقی‌ها از سلاح‌های کشتار جمعی تلقی‌های صحیح و کامل نمی‌باشند از اینرو تعاریف سلاح کشتار جمعی که موجب تلقی آدمیان از سلاح‌های کشتار جمعی می‌گردد دارای نقص و کاستی می‌باشد و نیازمند باز تعریف می‌باشند. در این تحقیق با استفاده از روش تحلیلی انتقادی و بر پایه استناد به متون و منابع دینی به تحلیل و برسی مسئله پرداخته شد. و در صدد اثبات فرضیه خود بر آمد و با ارائه تعریف جامع از سلاح‌های کشتار جمعی اثبات نمود که: براساس مبانی اخلاق اسلام، تولید، انباشت و کاربست سلاح‌های کشتار جمعی مجاز نمی‌باشد. ادله‌ متعددی برای جواز استفاده از سلاح‌های کشتار جمعی ارائه شده که با بررسی و نقد آن‌ها نهایتاً به این نتیجه رسیدیم که: مبانی اخلاق اسلامی پرداختن به تمامی ابعاد سلاح‌های کشتار جمعی را غیر اخلاقی و مذموم می‌دانند و به هیچ وجه تولید و کاربست آن را ولو در مقام دفاع روا نمی‌داند. و با استناد به آیهٔ شریفه «وَ أَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّة...ٍ» و دیگر آیات نمی‌توان نظر به جواز تولید و کاربست سلاح‌های کشتار جمعی داشت. اخلاق اسلامی با مذموم دانستن (مطلق) ظلم، کاربست جنگ افزارهای کشتار جمعی را ممنوع می‌داند و با بکار گیری منظومهٔ باورها (اعتقادات) و شریعت اسلامی که منبعث از وحی و منطبق بر فطرت آدمیان می‌باشد نوعی باز دارندگی درونی در آنها ایجاد خواهد نمود، دین اسلام گاهی از روش توجه دادن به فطرت پاک انسان‌ها، آن‌ها را از کاربرد سلاح‌های کشتار جمعی باز می‌دارد و دگر بار، با یاد آوری روز قیامت و توجه دادن به بهشت و دوزخ، آن‌ها را از تولید و کاربرد سلاح‌های کشتار جمعی منصرف می‌سازد. به یاد داشتن خداوند به عنوان ناظر آرمانی، که همواره شاهد اعمال انسان‌هاست، و در قیامت حاکم اوست (الشاهد هوالحاکم) و بر اساس انطباق اعمال با فرمان الهی جزا خواهد داد؛ از دیگر عواملی است که دین برای منع کاربرد سلاح‌های کشتار جمعی پیش می‌نهد. در پایان تحقیق این نتیجه به دست آمد که صرف وضع قوانین هرچند بین المللی نمی‌تواند اطمینان بخش از عدم بکارگیری جنگ افزارهای ممنوعه (در حقوق) در منازعات مسلحانه باشد. لذا علاوه بر وضع قوانین نیازمند عوامل درونی ـ باطنی از قبیل: عقل، دین، فطرت (وجدان) و اخلاق می‌باشیم. اخلاق دینی از جمله بهترین نوع بازدارندگی‌های درونی می‌باشند.

کلمات کلیدی: سلاح‌های کشتار جمعی؛ سلاح‌های هسته‌ای؛ سلاح‌های شیمیایی؛ سلاح‌های میکروبی؛ اخلاق اسلامی؛ دین اسلام؛ شیعه.