جایگاه زرتشت در متون یونانی متأخر بررسی شد

به گزارش روابط عمومی دانشگاه ادیان و مذاهب، جایگاه زرتشت در متون یونانی متأخر در سه نشست علمی با سخنرانی پروفسور نیهوف بررسی شد.

در این سلسله نشست‌ها که طی سه روز یکشنبه، دوشنبه، سه‌شنبه دوم تا چهارم مهرماه، با حضور جمعی از دانشجویان این دانشگاه و به زبان انگلیسی برگزار شد، پروفسور یوهانس نیهوف استاد دانشگاه آزاد برلین ((FU به بررسی جایگاه زرتشت در متون یونانی متأخر پرداخت.

پروفسور یوهانس نیهوف در این سه نشست درباره شواهد تاریخی موجود در ادبیات نویسندگان متون یونانی متأخر، اطلاعات موجود در این آثار در موضوع آیین زرتشت و ادیان ایرانی را هرچند اندک اما بسیار پرارزش ارزیابی کرد.

نیهوف نخستین نسل از نویسندگان یونانی را که در این موضوع قلم‌فرسایی کرده‌اند، متعلق به دوره زمانی تأسیس مدارس بزرگ افلاطون و ارسطو دانست.

نیهوف همچنین به تغییرات در این ادبیات پس از حمله اسکندر به ایران اشاره کرد و افزود: پس از دوره اسکندر به نحو شگفت‌انگیزی شاهد تولید آثار فراوان به زبان یونانی درباره زرتشت هستیم اما نکته اینجاست که در این متون از زرتشت به‌عنوان ساحر یادشده است.

استاد دانشگاه آزاد برلین همچنین درباره این آثار گفت: در این آثار پیدایش علومی مانند کیمیا، سحر، نجوم و هیئت و حتی فلاحت نیز به زرتشت و شاگردانش نسبت داده‌شده است،‌ لذا در اواخر دوره باستان نام و چهره زرتشت کاملاً در یونان شناخته‌شده بوده است.

نیهوف اظهار داشت هرچند آثار موجود در این رشته‌های علمی اکثراً به‌صورت ناقص به دست ما رسیده اما در علم کیمیا متون منسجم‌تری در دست است که در اکثر آن‌ها نام زرتشت به‌عنوان نویسنده قیدشده است.

پروفسور نیهوف این آثار را به دلیل ترجمه نشدن ناشناخته خواند و افزود: حتی برای ما مشخص نیست که این آثار به دست چه کسانی نوشته‌شده است، اینکه آیا ایرانیان مقیم روم بیزانس این آثار را تولید کرده و نام زرتشت را به‌عنوان نویسنده آورده‌اند یا خیر.

وی پاسخ این سؤال را در گشایش دشواری‌های موجود در مطالعات مانوی و نیز کلیه ادیان باستانی متأخر بسیار مؤثر دانست و اظهار داشت: این اهمیت ازآن‌جهت است که امری بین زبانی و بین فرهنگی است، چنانکه آثاری به زبان قبطی نیز درباره علومی چون سحر متعلق به همین دوره زمانی در دست است.

پروفسور نیهوف در این سه نشست به بازخوانی برخی از این متون با همراهی دانشجویان حاضر در جلسه و نیز مقایسه مفاهیم موجود در آن‌ها با مضامین اوستا پرداخت.

هدف نیهوف از این مقایسه نشان دادن این مسئله بود که آنچه امروزه به‌عنوان علم سحر شناخته می‌شود بخشی از فرهنگ‌عامه دوره باستان متأخر بوده که برای همه مردم و نژادها چه رومی، چه ایرانی، چه سریانی و چه مندایی یک معنا را تداعی می‌کرده است.

گفتنی است بیش از دو سال است که پروفسور نیهوف با دانشگاه ادیان و مذاهب همکاری علمی دارد و در این مدت در سلسله نشست‌های متعددی ازجمله: سیر تطور حقوق در اروپا از دوران امپراتوری روم تا امروز با تأکید بر حقوق خانواده (آذرماه 1394)، استفاده فیلسوفان از میراث یونانی در شکل‌دهی متافیزیک فلسفه اسلامی (بهمن 1394)، یونان باستان متأخر و صدر اسلام (بهمن 1394)، ادیان پیش از اسلام در شبه جزیره عربستان (مهر 1395)، و «متون یهودی و مسیحی در قرآن و شکل‌گیری شریعت‌های مسیحی و یهودی») اسفند 1395) به سخنرانی پرداخته است.