ترجمه کتاب بسیط الحقیقه از ملاعلی نوری به همراه مقدمه تحلیلی

به گزارش روابط عمومي دانشگاه ادیان و مذاهب، در جلسه دفاعیه ای که پنجشنبه 13 مهر 96 در سالن کنفرانس امام موسی صدر دانشگاه ادیان و مذاهب با حضور دکتر محمد کیوانفر به عنوان استاد راهنما و دکتر علی فضلی در جايگاه استاد داور برگزار شد دانشجو احمد روحانی راوری از پایان نامه اش دفاع کرد.

در چکيده اين پايان نامه آمده است:

شناخت صفات واجب الوجود همواره دغدغه فکری حکمای اسلامی بوده است و هریک با نبوغ خود برهانی را در اثبات صفات باری تعالی ارائه داده اند . یکی از این براهین قاعده «بسیط الحقیقه کل الاشیاء و لیس بشئ منها» است که توسط صدرالمتألهین ارائه شده است.

 قاعده بسیط الحقیقه از مشکل ترین مباحث فلسفی است که درک آن، احاطه تام به کلمات اهل فن و دقت کامل در مبانی را لازم دارد، تحقیق در معضلات و بیان مشکلات مبانی فلسفی و علوم الهی خصوصاً عقاید و آرای خاصه صدرالمتألهین که از مشکل ترین مسائل فلسفی است تسلط علمی بالایی را می طلبد.

 اصولاً فهم مبانی ملاصدرا قریحه و ذوق خاصی می خواهد، لذا کم کسی را می توان پیدا کرد که بتواند به افکار او پی ببرد. ملاصدرا در بسیاری از موارد مطالب دقیق و عمیق را به طور رمز و اشاره ادا می کند و می گذرد که غیر متخصص در فن متوجه آن دقایق نمی شود.

آخوند ملا علی نوری دانشمند اواخرقرن 12 و نیمه اول قرن 13 دارای مقامی بی رقیب در بین شارحان و مروجان مبانی صدر المتألهین است و به گفته استاد سید جلال آشتیانی اگر او ظهور ننموده بود و به تدریس کتب ملا صدرا اشتغال نداشت ملا صدرا شناخته نمی شود و مقام خود را به دست نمی آورد. ایشان درک فلسفه صدرایی را مستند به فهم شخص آخوند ملا علی نوری و معلول نبوغ خاص او می داند.

در بیان ملاصدرا و دیگر فلاسفه اسلامی قاعده بسیط الحقیقه این چنین بیان می شود:«بسیط الحقیقه کل الاشیاء و لیس بشئ منها» ولی عنوانی که ملا علی نوری در بیان این قاعده بکار می برد« کل بسیط الحقیقة کل الاشیاء الوجودیة الا ما یتعلق بالنقائص و الاعدام»  از همه عنوان های دیگر کامل تر است چون در همان عنوان نقایص و اعدام را از وجود باری تعالی حذف می کند.

این تحقیق به تبیین و شرح قاعده از منظر ملاعلی نوری می پردازد و شامل دو فصل می باشد:

فصل اول مقدمه تحلیلی است که در آن به تاریخچه قاعده و مواردی که استدلال برآنها مبتنی است از قبیل حمل حقیقت و رقیق ، اصالت وجود و کثرت در وحدت و وحدت در کثرت می پردازیم وبه اشکالات مهمی که به این قاعده گرفته شده پاسخ داده می شود و کاربردهای این قاعده در فلسفه اسلامی را مورد بررسی قرار می دهد.

کلمات کلیدی: واجب الوجود، ملاصدرا، صفات باری تعالی، ملاعلی نوری