بازشناسی و ارزیابی مستندات امامت شیعی در تفسیر ثعلبی

به گزارش روابط عمومی دانشگاه ادیان و مذاهب، در جلسه دفاعیه‌ای که شنبه 4 آذر 96 در سالن کنفرانس شهید بهشتی دانشگاه ادیان و مذاهب با حضور دکتر محمدحسن محمدی‌مظفر به‌عنوان استاد راهنما، حجت‌الاسلام‌والمسلمین مصطفی جعفرطیاری دکتر، استاد مشاور و دکتر محمد ملکی نهاوندی در جایگاه استاد داور برگزار شد دانشجو سیدسعید حسینی رامشه‌ای از پایان‌نامه‌اش دفاع کرد.

در چکیده این پایان‌نامه آمده است:

نظریهٔ امامت شیعی از دلایل و مستندات عقلی و نقلی گوناگونی برخوردار است. این دلایل و مستندات در متون اعتقادی و کلامی به بحث گذاشته می‌شود. یکی از عمده مستندات امامت خاصه و امامان دوازده‌گانه، مستندات نقلی است. احادیث و روایات فراوانی در متون شیعه بر این مطلب دلالت می‌کنند و مستمسک شیعیان در این بحث هستند. علاوه بر این‌ها، شیعیان در بحث امامت خاصه به نقل‌های غیرشیعه نیز استناد می‌جویند. نقل‌های مذکور در منابع گوناگونی از فرقه‌های اسلامی واردشده است، ازجمله در مجامع روایی و متون تفسیری. یکی از این متون تفسیری که در این بحث، حاوی مستندات فراوانی است، تفسیر ثعلبی موسوم به الکشف و البیان است. این تفسیر از زمان تألیف تاکنون، برای قرن‌ها، یکی از مآخذ و مراجع مورد استناد در بحث امامت خاصه نزد عالمان شیعی بوده است. در رساله حاضر سعی بر آن بوده که اولاً نقل‌های مؤیّد امامت شیعی از این تفسیر استخراج شوند؛ و ثانیاً اعتبار این نقل‌ها موردسنجش قرار گیرد. چنانکه خواهیم دید این نقل‌ها در دیگر متون اهل سنت نیز مشاهده می‌شوند و نقلشان منحصر به تفسیر ثعلبی نیست. این نکته می‌تواند تأییدی باشد بر ارزش و اعتبار این نقل‌ها نزد اهل سنت و لذا می‌توان در بحث امامت خاصه و تعیین امامان دوازده‌گانه، در مقابل فرقه‌های اسلامی دیگر به این نقل‌ها احتجاج و استناد کرد.

کلمات کلیدی: امامت شیعی، تفسیر ثعلبی، الکشف و البیان، امامان دوازده‌گانه، کلام شیعه