وحدت، جزو اصول شریعت و دین است

به گزارش روابط عمومی دانشگاه، روزنامه ایران به مناسبت هفته وحدت یادداشتی از حجت‌الاسلام والمسلمین سید ابوالحسن نواب ریاست دانشگاه ادیان و مذاهب و دبیر شورای عالی مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) منتشر کرد. در این یادداشت آمده است:

وحدت مسلمین، نه یک مسئله فرعی و حکمی جانبی، بلکه اساساً از ملاکات احکام اسلامی است. به عبارت دیگر، همان‌طور که احکام اسلام مبانی دارد، چنان‌که می‌گویند اصل دین برای حفظ عقل، حفظ مال، جان و برای حفظ ناموس است، می‌توان گفت دین اسلام هم برای وحدت است. در چنین معنی است که می‌توان گفت یکی از ملاکات اسلام، وحدت است. از این جهت، وحدت مسلمانان هم از اصولی است که باید بقیه احکام را با آن سنجید. هم‌چنان‌که برخی معتقدند اگر حکمی در اسلام با حفظ دین منافات دارد، باید در آن تجدیدنظر کرد، یا اگر حکمی با آبرو و عقل مسلمان مشکل دارد، باید آن را بازبینی کرد، من هم معتقدم هرآن‌چه وحدت را به خطر می‌اندازد، باید کنار گذاشته شود، زیرا وحدت از اصول و ملاکات خدشه‌ناپذیر است و بقیه چیزهایی که با آن منافات دارد، فرع بر وحدت محسوب می‌شود.

از چنین زاویه نگاهی است که می‌توان این گزاره حجت‌الاسلام حسن روحانی رئیس‌جمهور در کنفرانس شنبه گذشته را درک کرد که وحدت امری زمان‌دار، مقطعی یا تاکتیکی نیست. این نکته از این رو مطرح شده است که اساساً وحدت از اصول شریعت و دین است. بر این اساس ما باید به دنبال تحقق وحدت باشیم، نه فقط به خاطر آرمان فلسطین یا برای جلوگیری از خون‌ریزی میان مسلمانان، بلکه به این دلیل که اساساً در اسلام اصل بر وحدت است. زیرا اصل بر «لا تنازعو» است. «بُنِیَ الإِسْلَامُ عَلى کَلِمَتَیْنِ کَلِمَةِ التَّوْحِیدِ، وَ تَوْحِیدِ الکَلِمَةِ» و این جز این معنی نمی‌دهد که ما نه فقط باید هم موحد باشیم، بلکه باید یک حرف هم داشته باشیم و اختلاف به پا نکنیم. این‌که در قرآن کریم اختلاف با تفرقه، عذاب و فتنه مقایسه شده است، معنای دیگری بر این حقیقت است که وحدت از اصول خدشه‌ناپذیر اسلام است و تاکتیکی مقطعی نیست.

بر این اساس می‌توان اظهارات رئیس‌جمهور در کنفرانس وحدت اسلامی را مانیفست جمهوری اسلامی ایران دانست که صدالبته با تکیه بر منابع قرآنی و روایی مطرح شده است. چنان‌که رئیس‌جمهور نیز در خلال صحبت‌های خود بارها از آیات قرآن و روایات شاهد و مثال ذکر  کرد.

اما با وجود این مانیفست، نمی‌توان این واقعیت را نادیده گرفت که در زمینه وحدت و تقریب مذاهب، هم‌اکنون در حوزه علمیه دو کشش وجود دارد؛ یکی کشش ضدتقریبی و دیگری کشش تقریبی. کشش تقریبی و وحدت اسلامی، ادامه راه مرحوم آیت‌الله العظمی بروجردی است.

معتقدان به این رویکرد، روی فقه مذاهب اسلامی تحقیق و مطالعه می‌کنند و زمینه‌های هماهنگی این مذاهب را برجسته می‌کنند. اما در مقابل، کشش ضدتقریبی موجود در حوزه، رویکرد دیگری دارد و سعی می‌کند به تفرقه دامن بزند. امروز به جرئت می‌توان گفت که آرام آرام کشش تقریب در حال حاکم شدن بر حوزه است. به‌ویژه این‌که از افتخارات نظام اسلامی و از افتخارات این عصر است که مقام معظم رهبری ادامه‌دهنده بی‌بدیل راه مرحوم آیت‌الله العظمی بروجردی هستند. ایشان در راه وحدت جهان اسلام با همه وجود تلاش می‌کنند، تا جایی که می‌توان گفت اگر گرفتاری‌های اجرایی ایشان نبود و فرصت بیشتری داشتند که در این زمینه وقت بگذارند، قطعاً خدمات ایشان ده برابر آیت‌الله بروجردی به جهان اسلام در زمینه وحدت می‌بود.