دانشگاه ادیان و مذاهب در دنیا منحصر به فرد است

دکتر متیو تریه محقق مرکز تحقیقات ملی فرانسه است که برای شرکت در یک فرصت مطالعاتی به ایران آمده و در دانشگاه ادیان و مذاهب مشغول تحقیق درباره رابطه تشیع و فلسفه و تصوف است.  وی در رشته تخصصی خود صاحب تالیفات بسیار و قابل توجهی به صورت کتاب و مقاله  است. تریه از پانزده سال پیش با مراکز علمی ایران و کشورهای عربی رفت‌وآمد دارد و آشنا به زبان‌های فارسی و عربی است. وی در مصاحبه‌ای با روابط عمومی دانشگاه به سؤالاتی درباره وضعیت علمی ایران، دانشگاه ادیان و مذاهب و اروپا پاسخ داد.

 ابتدا به سوابق علمی خود اشاره‌ای کنید.

من در دانشگاه سوربون فرانسه در رشته اسلام‌شناسی تحصیل کرده‌ام و از این دانشگاه با مدرک دکترا فارغ‌التحصیل شده‌ام. هم‌اکنون نیز در حوزه رابطه تشیع و فلسفه و تصوف مشغول پژوهش هستم. تز دکترای بنده با عنوان شیعه ایرانی در دوران صفویه به صورت کتاب منتشر شده است.

چرا ایران را برای ادامه پژوهش‌های خود انتخاب کردید؟

من چهار سال در سوریه زندگی کرده‌ام و در آن‌جا به تحقیق پرداخته‌ام. گرچه در آن‌جا هم از منابع ایرانی با موضوع تشیع و فلسفه استفاده کرده‌ام اما در ایران منابع، کتابخانه‌ها و کتب بسیار بیشتری وجود دارد و دسترسی به آن‌ها آسان‌تر است. این وضعیت به‌خصوص در شهر قم بسیار بهتر است. من از 10-12 سال پیش به شهر قم رفت‌وآمد دارم و تقریباً به همه کتاب‌های مورد نیازم در این شهر دسترسی داشته‌ام. شهر قم نه فقط در زمینه دسترسی به منابع، فوق‌العاده است بلکه از نظر ارتباطات بین‌المللی و گفت‌وگوهای علمی نیز بسیار قابل استفاده است.

نگاه جوامع علمی غربی به ایران چگونه است؟

از نظر محققان غربی، ایران مکان بسیار مناسبی برای پژوهش در رشته بنده یعنی اسلام‌شناسی است و استادان و محققان ایرانی در این زمینه بسیار قوی هستند. اما متأسفانه تا کنون روابط رسمی چندانی میان دانشگاه‌های ایرانی و فرانسوی برقرار نشده است. ارتباطاتی هست اما کافی نیست و رفته رفته باید قوی‌تر شود. پژوهش‌های ایرانیان برای محققان غربی بسیار قابل استفاده است اما متأسفانه به دلیل عدم آشنایی آنان با زبان فارسی، از این امکان محروم هستند. به هر حال ایران در میان کشورهای اسلامی از نظر پژوهش‌های آکادمیک قوی‌ترین کشور است.

چگونه با دانشگاه ادیان و مذاهب آشنا شدید؟

نخستین آشنایی من با دانشگاه ادیان و مذاهب از طریق آقای مهدی صالحی مدیر امور بین‌الملل و همکاری علمی دانشگاه بود. دو سال پیش دعوت‌نامه‌ای برای اقامت یک ماهه در قم داشتم و امسال نیز از سوی مرکز تحقیقات ملی فرانسه برای تحقیق در دانشگاه ادیان و مذاهب به شهر قم آمده‌ام. ارتباطات بنده با دانشگاه ادیان و مذاهب دوسویه بوده و بنده در سفرهای علمی دانشجویان این دانشگاه به فرانسه در خدمت آنان بوده‌ام و هم‌چنین کوشیده‌ام تا به دانشجویانی که برای تحصیل به فرانسه آمده‌اند، مساعدت کنم.

از نظر آکادمیک در مقایسه با دیگر دانشگاه‌ها، دانشگاه ادیان و مذاهب را چطور دیدید؟

دانشگاه ادیان و مذاهب دانشگاه بسیار خوبی است و در زمینه ارتباطات بین‌الملل و پژوهش‌های علمی در خصوص ادیان جهانی در حال توسعه چشمگیر است. مطمئن هستم جایگاه این دانشگاه در آینده بسیار قوی‌تر از این خواهد شد. برای من بسیار جالب است که دانشجویان ایرانی به مطالعه متون زبان‌های غربی و کهن می‌پردازند که کار بسیار دشواری است.

برای پیشرفت هرچه بیشتر دانشگاه ادیان و مذاهب چه توصیه‌ای دارید؟

دانشگاه ادیان و مذاهب یک دانشگاه منحصر به فرد در دنیا است و اگر نمونه‌ای از آن نیز وجود داشته باشد، من از آن بی‌اطلاع هستم. گرچه مراکز یا دانشکده‌هایی با موضوع ادیان و مذاهب در دنیا وجود دارند اما این‌که یک دانشگاه به تمامی در حوزه ادیان و مذاهب فعال باشد، بسیار جالب توجه است. این دانشگاه می‌تواند با گسترش ارتباطات بین‌المللی خود به‌خصوص با کشورهایی هم‌چون فرانسه و‌آلمان، بیش از پیش توسعه یابد. نه فقط دانشگاه ادیان و مذاهب بلکه ما هم باید پیشرفت کنیم. چون این‌جا منابع تحقیق در حوزه اسلام‌شناسی، زیاد است. شاید در غرب روش‌ تحقیق خوبی داشته باشیم اما منابع کمی در اختیار داریم. به هر حال با تعامل دو طرف می‌توان شاهد پیشرفت بود. امیدوارم شرایط جهانی اجازه این تعامل و پیشرفت را به همه مراکز علمی بدهد. این برای علم و صلح در دنیا بسیار مهم است.