بررسی و تحلیل حکم غیبت مخالفین از دیدگاه مذاهب فقهی

به گزارش روابط عمومی دانشگاه، در جلسه دفاع از رساله دکتری دانشجو ابوطالب محمودزاده با عنوان «بررسی و تحلیل حکم غیبت مخالفین از دیدگاه مذاهب فقهی»، دکتر سید جعفر صادقی فدکی به عنوان استاد راهنما، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر حسین رجبی به عنوان استاد مشاور و دکتر علی آقانوری، دکتر مجید زجاجی فرد و دکتر علی نعمت‌اللهی به عنوان استادان داور حضور داشتند.

در چکیده این رساله آمده است:

یکی از مباحث پرچالش و تنش‌زا در حوزه فقه خلافی و مقارن که نقش برجسته و تأثیرگذاری در تقریب یا جدایی مذاهب دارد، موضوع غیبت مخالف، اعم از شیعیان یا اهل‌سنت است و اساساً یکی از پرسش‌های مطرح در حوزه فقه این است که آیا غیبت مخالفان در مذهب، اعم از شیعیان یا اهل‌سنت جایز است یا خیر؟ در این رساله با استفاده از روش توصیفی تحلیلی به این مسئله پرداخته می‌شود که غیبت، هم در منابع شیعه و هم در منابع اهل‌سنت، امری ناپسند بوده و آثار سوء متعددی بر آن برشمرده شده است.

نیز این مسئله طرح خواهد شد که چگونه تجویزکنندگان جواز غیبت مخالف، در شیعه برای اتخاذ چنین فتوایی به آیات قرآن، احادیث و سیره متشرعه استناد کرده‌اند، حال آن‌که آیاتی که بدان استناد شده قابل تأویل است و علاوه بر آن، آیاتی وجود دارد که خلاف این استدلال را بیان می‌کند. در زمینه روایات نیز با ارائه روایات به ظاهر متعارض، عموم آن تخصیص می‌خورد. از این گذشته سیره متشرعه به دلایل متعدد وجاهت استناد در این مسئله را ندارد. در مقابل این دیدگاه تحریم‌کنندگان غیبت مخالف متکی به آیات قرآن، روایات و قواعد اصولی هستند که به صواب نزدیک‌تر است.

هم‌چنین بیان می‌گردد  که در اهل‌سنت نیز تجویزکنندگان غیبت مخالف، به کفر شیعه در قول خود استناد کرده‌اند که مبتنی بر ادله متعددی چون انکار خلافت خلفای ثلاثه، اهل بدعت بودن شیعه، سب صحابه و تکفیر صحابه و... است، حال آن‌که هرکدام از این ادعاها با اتکا به قرآن و احادیث معتبر اهل‌سنت، قابل خدشه است. در برابر این دیدگاه نیز دیدگاه تحریم‌کنندگان غیبت از اهل‌سنت وجود دارد که متکی به قرآن، سنت و قواعد اخلاقی بوده و با محتوای شرع هم‌خوانی بیشتری دارد.