رابطه علم سکولار و علم دینی از منظر آیت‌الله مصباح یزدی و آیت‌الله جوادی آملی

به گزارش روابط عمومی دانشگاه، در جلسه دفاع از رساله دکتری دانشجو جعفر سالمی با عنوان، «رابطه علم سکولار و علم دینی از منظر آیت‌الله مصباح یزدی و آیت‌الله جوادی آملی»،‌ حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر مصطفی جعفرطیاری به عنوان استاد راهنما، حجج اسلام دکتر حمیدرضا شریعتمداری و دکتر سید احمد برکات دیباجی به عنوان استادان مشاور و دکتر علی شهبازی، دکتر محمدحسن محمدی مظفر و دکتر علی‌رضا قائمی‌نیا به عنوان استادان داور حضور داشتند.

در چکیده این پایان‌نامه آمده است:

بحث از علم دینی و تقابل آن با علم سکولار داستان وسیع و تمام ناشدنی است. آیت‌الله جوادی و آیت‌الله مصباح که از بزرگان حوزوی و اندیشمندان برجسته اسلامی هستند، در حوزه چیستی علم دینی و امکان آن و تقابل آن با علم سکولار نظریه‌پردازی کرده‌اند. رساله حاضر مقایسه‌ای است میان دیدگاه‌های این دو اندیشمند در خصوص معیارِ دینی و سکولار بودن علم. در این ره‌گذر هریک از ایشان علی‌رغم اختلاف در تعریف و معیاردهی علم دینی، تعریف و مصداق واحدی از علم سکولار ارائه و تبیین کرده‌اند. آیت‌الله جوادی علم را کاشف از حقیقت می‌داند که حال اگر در اختیار یا مبتنی بر فلسفه دینی باشد، آن علم را الهی و دینی می‌شمارد. آیت‌الله مصباح با در نظر گرفتن مؤلفه‌های مختلف در شکل‌گیری یک علم، علمی را که در هیچ‌یک از مؤلفه‌های آن تخالفی با علم نداشته باشد، برای دینی دانستن علم کافی می‌داند. اما در مورد نقطه مقابل علم دینی، یعنی علم سکولار بایستی گفت: سکولار یا ضددین وصف ذاتی علم نیست بلکه وصفی است که با در نظر گرفتن بستر، فلسفه علم، فاعل، اغراض به یک علم انتساب پیدا می‌کند. در این بیان آیت‌الله جوادی "علم" را که حقیقتی الهی دارد، به اعتبار فاعل بر سر یک دو راهی قرار می‌دهد. اگر فاعل الهی و قائل به عناصر فلسفه الهی باشد، علمش دینی و اگر فاعل ملحد و ضددین باشد، علمش الحادی لقب می‌گیرد. استاد مصباح "علم" را پس از آن‌که مستعد و صلاحیت توصیف ارزشی داشت، به ارزیابی دینی یا ضددینی در می‌آورد. دیدگاه اخیر صرف عدم تنافی علم در تمام مراحل از مبانی تا مسائل و آثار آن با دین را در دینی بودن علم کافی می‌داند. در این رساله از روش توصیفی و کتابخانه‌ای استفاده شده است وکسی قبل از بنده به شکل مقایسه‌ای اشتراکات و افتراقات را مطرح نکرده است.