سیر تحول اصل احتیاط نزد فقهای مذاهب و بررسی موارد فقهی آن

گروه آموزشی و پژوهشی مذاهب فقهی دانشکده مذاهب جلسه دفاع پایان‌نامه کارشناسی ارشد برگزار می‌کند.

به گزارش مرکز اطلاع‌رسانی و روابط عمومی دانشگاه ادیان و مذاهب،‌ دانشجو «زهرا رامشک» در این جلسه از پایان‌نامه خود با عنوان «سیر تحول اصل احتیاط نزد فقهای مذاهب و بررسی موارد فقهی آن» دفاع خواهد کرد.

استاد راهنمای این پایان‌نامه، حجت‌الاسلام و المسلمین حسین رجبی، استاد مشاور، محمدرسول ملکی و استاد داور، حجت‌الاسلام و المسلمین سید منذر حکیم خواهند بود.

این جلسه روز چهارشنبه 15 بهمن‌ماه 1393 رأس ساعت 13  در سالن کنفرانس امام موسی صدر برگزار خواهد شد.

چکیده این پایان‌نامه به شرح زیر است:

مسأله احتیاط یکی از اصولی است که فقهای مذاهب دوجا از آن استفاده می‌کنند نخست در جایی که نصی وجود ندارد، و دوّم جایی که نصّ وجود دارد و آن هم به خاطر تعارض یا اجمال نص و یا فقدان نص می‌باشد، و از آن جایی که اصل احتیاط و قلمرو آن در طول تاریخ بین علما فراز و نشیب داشته است، از این رو، برخی آن را بر اصول دیگر (برائت و استصحاب) ترجیح داده و برخی آن را مرجوح دانسته‌اند و قلمرو و سیر تاریخی آن بین مذاهب متفاوت است؛ در این رساله تلاش می‌شود که ابعاد مختلف اصل احتیاط به ویژه سیر تحول و موارد آن در فقه، با استفاده از متون اصولی و فقهی مورد بررسی قرار گیرد.

امّا شکل خاص کنونی اصل احتیاط از زمان شیخ انصاری (رحمه الله) پدید آمد و وارد اصول علمیّه فقه شیعه گردید؛ لکن کاربرد این اصل نزد علمای اخباری بسیار گسترده‌تر از علمای اصولی می‌باشد.

علمای اهل سنّت احتیاط را به عنوان اصلی عملی در کتاب‌های خویش عنوان احتیاط ندارند؛ در برخی از مسائل فتوا به احتیاط داده‌اند. بنابر این؛ کاربرد این اصل میان فقهای اهل سنّت بسیار کمتر از علمای امامیه است.

واژگان کلیدی: سیرتحوّل، اصول عملیّه، اشتغال و احتیاط.