شیعه در اندونزی: بررسی پیوست‌ها و گسست‌های تاریخی و فرهنگی اقلیت شیعه با اهل‌سنت

مقاله علمی پژوهشی حجت‌الاسلام والمسلمین سید ابوالحسن نواب رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب در ژورنال معتبر و بین‌المللی Journal of Shi'a Islamic Studies منتشر شد.

به گزارش روابط عمومی دانشگاه، این مقاله با عنوان «شیعه در اندونزی: بررسی پیوست‌ها و گسست‌های تاریخی و فرهنگی اقلیت شیعه با اهل‌سنت» (The Shi'i Minority in Indonesia: A Consideration of its Historical and Cultural Links and Gaps with the Sunni Majority) منتشر شده است.

گفتنی است ژورنال معتبر و بین‌المللی Journal of Shi'a Islamic Studies در دو پایگاه استنادی Web of Science  و Scopus  نمایه شده است.

علاقه‌مندان می‌توانند از طریق سایت این مجله به مقاله مذکور دسترسی پیدا کنند.

در چکیده این مقاله آمده است:

دو نظریه متفاوت در بین پژوهشگران در خصوص نقش و جایگاه تاریخی و فرهنگی شیعه در آسیای جنوب شرقی وجود دارد. اولين نظريه كه در میان جمعی از مورخان و  محققان سنی  اندونزي طرفدارانی دارد، با استناد به وضعیت موجود و حاکم فرهنگی و مذهبی در این منطقه بر این باورند که روند اسلامی‌سازی در آسیای جنوب شرقی تنها بر پایه اسلام سنی با گرایش مذهب شافعی شکل گرفته و تسنن، اولين و تنها مذهب اسلامي است  كه به اندونزي رسيده است. این گروه ضمن انکار و چشم‌پوشی از مستندات تاریخی و فرهنگی شیعه در آسیای جنوب شرقی؛ بر این باورند که تشیع هیچ نقشی از جهت تاریخی و فرهنگی در این منطقه بر عهده نداشته و تشیع معاصر نیز مولود تحولات سیاسی در ایران پس از انقلاب اسلامی می‌باشد. اهمیت این نظریه از آن جهت است که امروزه جریان‌های متعصب سنی منطقه با استناد به این نظریه، اقلیت شیعه در این منطقه را پدیده‌ای نوظهور، خارجی و منحرف برشمرده و حکم به تکفیر آن می‌کنند. در مقابل نیز گروهی که عمدتاً در میان برخی دیگر از محققان به‌ویژه محققان مناطقی همانند آچه و برخی مناطق جاوه که تشیع در آن تأثیرات تاریخی و فرهنگی گسترده‌ای داشته است، طرفدارانی دارد. بر مبناي سنگ قبرها و منابع مكتوب داخلي، عربي و چيني و نيز سنت‌های فرهنگی و ادبی شیعه در فرهنگ و ادب اسلامی مالایی؛ برخلاف گروه اول بر این باورند که تشیع در آسیای جنوب شرقی به‌ویژه اندونزی دارای ریشه‌های فرهنگی و تاریخی است و شیعیان بخشی جدایی‌ناپذیر از فرهنگ و جامعه اسلامی مالایی به شمار می‌آمده و ظهور انقلاب اسلامی تنها در احیاء و گسترش شیعه در دوره معاصر در این منطقه نقش داشته است.

در این پژوهش تلاش می‌شود ضمن تحلیل و بررسی این دو نظریه؛ به بازخوانی وضعیت شیعه معاصر اندونزی  و چالش‌هایی که شیعیان این کشور به عنوان یک اقلیت کوچک در میان اکثریت سنی با آن مواجه می‌باشند، پرداخته و راه‌های برون‌رفت از آن را ارائه نماید.

کلیدواژه: شیعه، اندونزی، فرهنگ، تاریخ، چالش‌ها، فرصت‌ها