نگاه های افراطی و تفریطی در جهان اسلام به جایگاه ایمان و عمل

به گزارش روابط عمومی دانشگاه به نقل از خبرگزاری حوزه، دکتر محمد جاودان، عضو هیئت‌علمی دانشگاه ادیان و مذاهب در ارائه موضوع «نظریه ایمان در کلام مذاهب اسلامی» به بحث نظریه ایمان در مذاهب اسلامی و مرور تاریخی به مجموعه دیدگاه‌های کلامی در جهان اسلام اشاره کرد و یادآور شد: در این مقاله ضمن بررسی ماهیت ایمان و رابطه آن با عمل؛ موجی گرایی و عمل گریزی معاصر و عوامل تاریخی شکل‌گیری این رویکرد موردتوجه قرار گرفته است.

وی، اهتمام ویژه قرآن کریم به ایمان و عمل را موردتوجه قرارداد و با بیان این که بیش از ۱۰۰ مورد از آیات الهی بر ایمان و عمل در کنار هم تاکید دارند، اظهار داشت: ما با طیفی از رویکردها در مسئله ایمان مواجه هستیم؛ گروهی ایمان را کلی از عقیده و عمل می‌داند که با ارتکاب یک گناه، کل زائل شده ایمان از بین می‌رود، این روند به تکفیر اکثریت قاطع مسلمانان منجر می‌شود.

عضو هیئت‌علمی دانشگاه ادیان و مذاهب، با بیان این که گروهی عمل را از ساحت ایمان جدا کرده، عمل را مؤخر از ایمان تعریف نموده‌اند، اظهار داشت: اکثر قاطع جهان اسلام ایمان را مجموعه‌ای از اعتقاد قلب، تصدیق و عمل دانسته، حقیقت ایمان را امری قلبی و مستلزم عمل تعریف نموده‌اند.

وی با اشاره به این که جریان‌هایی در جهان اسلام نقش عمل در ایمان را کم‌رنگ می‌کنند، خاطرنشان کرد: جهت‌گیری‌های متعددی در تاریخ اسلام، به کم‌رنگ کردن عمل و عمل‌گریزی دامن می‌زدند؛ امروز به جد شاهد شکل‌گیری مجدد آن در جامعه اسلامی هستیم.

دکتر جاودان، با بیان این که عمل گریزی و تبلیغ آن از بستر فضای مجازی به چالشی پیش روی ایمان ورزی در جهان اسلام منجر شده است، اظهار داشت: در تاریخ اسلام، شکل گیری جریان های مختلف انحرافی، تاثیرات خود را در زمینه سازی جدایی ایمان وعمل داشته اند.

عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب، به برخی از دیدگاه های انحرافی جریان ها و فرقه های مختلف در حوزه ایمان و عمل اشاره کرد و یادآور شد: متاسفانه در جهان اسلام در عرصه جایگاه ایمان و عمل، با افراط و تفریط های متعددی روبرو هستیم.

وی در بخش دیگری از سخنان خود به برخی از عوامل عمل گریزی افراد اشاره کرد و اظهار داشت: فضای مجازی و گستره فعالیت مکاتب اندیشه ای و شکل گیری امکان در معرض قرار گرفتن افراد با دیدگاه های درست و غلط بی شمار، سردرگمی فزاینده‌ای را در جامعه ایجاد نموده است.

دکتر جاودان، ایجاد تشکیک در احکام و مناسک دینی و تغییر اولویت‌های معرفتی در عمل به وظایف را از جمله رویکردهای شکل گرفته در فضای مجازی در حوزه ایمان توصیف کرد و یادآور شد: فضای مجازی در عین تقویت سطحی شدن تبلیغات دینی، زمینه جولان غیر متخصصان برای ارائه نظرات و دیدگاه های غیرکارشناسی و اشتباه را ایجاد نموده است.