تاریخ انتشار: 1397/08/17
آیین رونمایی از کتاب «درآمدی بر اندیشه سیاسی امام موسی صدر» نوشته شریف لکزایی عصر سه‌شنبه 15 آبان 1397 با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین حمیدرضا شریعتمداری، شریف لکزایی، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد حسن اختری، و مهدی فیروزان در موسسه فرهنگی شهرکتاب برگزار شد. در این نشست دکتر شریعتمداری عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب ضمن اشاره به اهمیت طرح مبحث درباره اندیشه امام موسی صدر گفت: امام موسی صدر هم به لحاظ زمانی به دوران ما نزدیک است و هم در شرایطی مشابه کشور ما عمل سیاسی خود را مطرح می‌کند.
حجت‌الاسلام والمسلمین حمیدرضا شریعتمداری در آیین رونمایی از کتاب «درآمدی بر اندیشه سیاسی امام موسی صدر» گفت: امام موسی صدر هم اهل نظر است و هم اهل عمل و توانست پیوند عمیقی میان این دو مفهوم برقرار کند. او در فعالیت‌های خودش با توفیق بسیار همراه شد و شاید کمتر شخصیتی مانند او باشد که درباره‌اش یک هم‌نظری عجیب وجود داشته باشد.
شریعتمداری ادامه داد: امام صدر در امتداد سنت فلسفی حکمت متعالیه است. در این کتاب توجه ویژه‌ای به انسان محوری در اندیشه امام موسی صدر شده که مساله امروز ما در دنیای جدید نیز هست. تعبیر امام صدر که امروزه به جمله‌ای شاخص تبدیل شد یعنی «ادیان در خدمت انسان» هم جای خود را در ادبیات علمی کشور باز کرده است. انسان‌گرایی امام صدر با همه الزامات و اقتضائاتی که دارد، سکولار نیست. این توجه ویژه به انسان مورد توجه دکتر لکزایی هم قرار گرفته و در این کتاب به آن پرداخته است.
عضو هیات علمی دانشگاه ادیان و مذاهب قم همچنین به مساله گفت‌وگو و مدارا در نظر امام صدر اشاره کرد و گفت: بحث مهم دیگر این کتاب اعتقاد به اصل تعامل، گفت‌وگو و مدارا در سیره امام صدر است. امام معتقد به گفت‌وگو بود، اما الزامات و پایبندی اسلامی و شیعی در تفکر او به قوت خودش باقی ماند. این نکته مهمی است که چگونه می‌توانیم هم خودمان باشیم و هم با پیروان دیگر ادیان گفت‌وگو کنیم.
نقد امام صدر بر اندیشه‌های هانری کربن
شریعتمداری در بخش دیگری از سخنان خود به نقد امام موسی صدر به هانری کربن اشاره کرد و ادامه داد: یکی از ویژگی‌های مهم کتاب «درآمدی بر اندیشه سیاسی امام موسی صدر» توجه نویسنده به نقد امام صدر بر اندیشه‌های هانری کربن است. کربن تلاش داشت تا همزمان با تطورات روحی‌اش پیوندی بین شیعه با تصوف، اندیشه‌های ایرانی و اندیشه‌های باطنی اسماعیلی برقرار کند. این عین انحراف است و امام صدر نخستین کسی بود که به این نکته توجه کرد و در مقدمه خود بر ترجمه عربی کتاب هانری کربن نوشت که امام شیعه از نظر هستی شناسی غیر از امامی است که در منظومه فکری اسماعیلی مطرح می‌شود، اما کربن می‌خواست این دو را یکی بگیرد.
وی افزود: تفکر کربن امروزه هم رواج دارد و کسانی چون محمدعلی امیرمعزی آن را پیگیری می‌کنند، امیرمعزی اعتقاد دارد که شیعه چیزی نیست جز غلات. امام صدر در عین اینکه از کربن تجلیل کرد، اما این نکته را نیز از ذهن نبرد که شیعه یک کیان تاریخی دارد و نباید بُعد تاویلی و عرفانی آن بر بعد سیاسی غالب شود. در تفکر کربن امامت جایگزین نبوت می‌شود، این در صورتی است که در تفکر شیعه اثنی عشری، نبوت با امامت امتداد پیدا می‌کند که کربن به این نتیجه اعتنایی نداشت.
شریعتمداری درباره ویژگی‌های کتاب گفت: نقدهای دکتر لکزایی به امام موسی صدر نیز دراین کتاب درج شده و اثر را غنی‌تر کرده است. ما باید نقد کردن را یاد بگیریم و تفکرات اندیشمندان را نقد کرده و آنها را در سنجه واقعیات عینی قرار دهیم. نکته آخر در نوع نگاه امام موسی صدر به مساله تقریب است. تقریب مذاهب مدل‌های مختلفی داشته و تعداد آن را تا 9 روش نوشته‌اند که البته برخی روش‌ها شکست خورده‌اند، اما در میانه دهه 80 و 90 مدل تقریبی امام صدر برجسته است. او ضمن اینکه به شیعیان اعتلا می‌بخشد، به دنبال مفاهمه با دیگران هم هست.
نسبت نامشخص مبانی فلسفی و سیاسی امام صدر در این کتاب
او همچنین در نقدی بر این کتاب گفت: به نظرم باید عنوان کتاب به «بنیادهای نظری امام صدر در اندیشه سیاسی» تغییر پیدا می‌کرد. در کل کتاب به سیره سیاسی امام صدر کمتر توجه شده، این در صورتی است که می‌توان از آن استنتاج‌های خوبی داشت. همچنین امام صدر هیچگاه نظرش درباره نوع حکومت را تصریح نکرده و به نظرم در این کتاب فرصت خوبی بود که به تبیین مدل حکومتی مورد نظر امام صدر هم پرداخته شود.
شریعتمداری ادامه داد: بحث نسبت مبانی فلسفی ملاصدرا و مبانی فلسفی امام صدر و همچنین ارتباط و نسبت میان مبانی فلسفی امام موسی صدر و مبانی سیاسی‌اش نیز در کتاب چندان روشن نیست.
برچسب ها :
اندیشه سیاسی امام موسی صدر,
حمیدرضا شریعتمداری,
شریف لکزایی
