- ☰
روح دین ایمان است، اما نه ایمانی که صرفاً تکرار شهادتین باشد و به لفظ خلاصه شود، آن‌چنان که برای بسیاری از ما این‌گونه تعریف شده است تا جایی که مولوی نهیب می‌زند که «ای قناعت کرده از ایمان به قول»
آیا جوهر خودکار مانع از وصول آب به پوست است؟ تلفظ صحیح «ض» در «والضالین» چگونه است؟ نخستین تیر را چه کسی در روز عاشورا پرتاب کرد؟ آیا اجنه قدرت صدمه زدن به انسان را دارند؟ آیا ماه صفر نحس است؟ این‌ها و سؤالات مشابه این، حجم قابل توجهی از سؤالات دینی را تشکیل می‌دهند. سؤالاتی که از سوی مراجعان پرسیده می‌شود و اهل علم هم لاجرم به آنها پاسخ می‌دهند. حجم انبوه این سؤالات، می‌تواند تلنگری باشد به ما تا توجه کنیم به این پرسش که «نظام الهیاتی و معرفت دینی ما تا چه میزان مبتنی بر اولویت‌هایی است که در متون دینی بیان شده است.
اگر هدف از رسالت را ـ با توجه به حدیث نبوی(ص) ـ تکمیل مکارم اخلاقی بدانیم و گوهر آن را ایمان به غیب و معنویت حاصل از آن تصور کنیم، آیا دغدغه‌ها و سؤالات ما، با این اولویت‌ها، رابطه‌ای متناسب برقرار می‌کند؟ به عبارت دیگر، چقدر از ما در پی روح / هدف / گوهر دین هستیم و چه میزان در ظاهر مانده‌ایم؟
روح دین چیست؟ روح دین ایمان است، اما نه ایمانی که صرفاً تکرار شهادتین باشد و به لفظ خلاصه شود، آن‌چنان که برای بسیاری از ما این‌گونه تعریف شده است تا جایی که مولوی نهیب می‌زند که «ای قناعت کرده از ایمان به قول». ایمان یعنی یک باور درونی که از ساحت ذهن و ضمیر فراتر رود و خود را به تمام ساحت‌های وجودی انسان گسترش دهد و به قول جان هیک، زمینه دگرگون شدن انسان را فراهم آورد و او را از خودمحوری به خدامحوری سوق دهد. اگر این نگاه را بپذیریم، آن‌گاه منظومه دینی ما بایستی بر اساس اولویت‌های تعریف شده شکل بگیرد و مهندسی آن به نحوی باشد که همه بخش‌های آن، در راه رسیدن به روح دین یاری کنند. در این حالت، اهمیت هر پرسش دینی به میزانی خواهد بود که بر ایمان فرد بیفزاید و زمینه آن دگرگونی مبارک را فراهم آورد.
مولوی در شعر دیگری، اولویت پرداختن به روح دین را به‌خوبی ترسیم می‌کند:
مرا غرض ز نماز آن بود که یک ساعت / غم فراق تو را با تو باز بگذارم
وگرنه این چه نمازی بود که من بی‌تو / نشسته روی به محراب و دل به بازارم
اگر این اولویت‌بندی را اساس دین‌ورزی خود قرار دهیم، آن‌گاه خود را در آستانه یک حادثه مبارک خواهیم یافت؛ جایی که می‌توانیم بیش از پیش به روح دین دست یابیم و آن تغییر وجودی را در خویش پدید بیاوریم. اگر این اولویت‌بندی را اساس دین‌ورزی خود قرار دهیم، آن‌گاه می‌توانیم مخاطب این گفتار نبوی(ص) در خطبه شعبانیه باشیم که:
"ایها الناس انه قد اقبل الیکم شهر الله بالبرکه والرحمه والمغفره شهر هو عندالله افضل الشهور و ایامه افضل الایام و لیالیه افضل اللیالی و ساعاته افضل الساعات ..."
|
|
دانشکده ها دانشکده شیعه شناسی |
خدمات فناوری اطلاعات سامانه جامع آموزش |
بیانیه رسالت دانشگاه ادیان و مذاهب، نخستین دانشگاه تخصصی ادیان و مذاهب در ایران، برخاسته از حوزه علمیه، ضمن شناخت ادیان و مذاهب و تعامل و گفت و گو با پیروان آنها با تکیه بر مشترکات، در جهت همبستگی انسانی، تقویت صلح، کاهش آلام بشری، گسترش معنویت و اخلاق و معرفی عالمانه اسلام بر اساس آموزه های اهل بیت علیهم السلام به پژوهش و تربیت نیروی انسانی متخصص اقدام می نماید. |
